Την 5η ημέρα μετά την Κυριακή της Ανάστασης είναι η εορτή της Ζωοδόχου Πηγής. Μέλη της Κίνησης Οργανικότητας ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ παρευρεθήκαμε στη Θεία Μυσταγωγία το πρωί της Παρασκευής, 6-5-2016, κατά τη Θεία Λειτουργία που τελέσθηκε στο παρεκκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής , που βρίσκεται στο χώρο του Αρχαίου Ασκληπιείου , εντός του βράχου στη νότια κλιτύ της Ακροπόλεως. Το παρεκκλήσι είναι προσβάσιμο στους πιστοὺς καὶ λειτουργεί τρεις φορὲς το χρόνο. Την Παρασκευὴ της Διακαινησίμου, εορτὴ της Ζωοδόχου Πηγής και την 1η Ἰουλίου καὶ 1η Νοεμβρίου, εορτή των Αγίων Αναργύρων.
Φωτογραφίες και λίγα λόγια για τον πολύ ιδιαίτερο κι ιερό χώρο:
Το Ιερό του Ασκληπιού είναι το σημαντικότερο ιερό της Νότιας κλιτύος μετά το ιερό του Διονύσου. Ιδρύθηκε στην Αθήνα κατόπιν πρωτοβουλίας του Τηλέμαχου από τις Αχαρνές το 420/19 π.Χ. Για τους αρχαίους Έλληνες ο Ασκληπιός ήταν ο θεός της ιατρικής, οπότε τα Ασκληπιεία λειτουργούσαν ως θεραπευτήρια. Κατά την επικρατέστερη εκδοχή, η λατρεία του Ασκληπιού εξαπλώθηκε από την αρχαία Τρίκκη στην Πελοπόννησο και από εκεί στην Αττική, πρώτα στη Ζέα του Πειραιά και κατόπιν στην Αθήνα. Το ιερό κατέλαβε το χώρο κοντά στο βράχο της Ακρόπολης, δυτικά του κοίλου του θεάτρου του Διονύσου και βόρεια από τον Περίπατο. Περιλαμβάνει έναν ναό με τον βωμό, τρεις στοές και περικλειόταν στα νότια και δυτικά από περίβολο με πρόπυλο στην πλευρά του Περιπάτου.
Το Ασκληπιείο λειτούργησε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Υπέστη ζημιές είτε με την εισβολή του Σύλλα το 86 π.Χ. είτε με την επιδρομή των Ερούλων το 267 μ.Χ. και ξανακτίστηκε αμέσως. Τον 4ο αι. μ.Χ. πραγματοποιήθηκε μία ανακατασκευή στο ιερό. Πρέπει να καταστράφηκε ολοσχερώς στα τέλη του 5ου αι. μ.Χ. ή στις αρχές του 6ου αι. μ.Χ., οπότε ανεγέρθηκε στα ερείπιά του μία τρίκλιτη βασιλική αφιερωμένη στους Αγίους Αναργύρους, τους αγίους θεραπευτές του Χριστιανισμού. Με την κατάληψη της Αθήνας από τους Τούρκους το 1457, ο χώρος εγκαταλείφθηκε οριστικά. Αποκαλύφθηκε από τον Στέφανο Κουμανούδη που εκτελούσε ανασκαφές για λογαριασμό της Αρχαιολογικής Εταιρείας το 1876-77.
Η μεγάλη στοά στο ανατολικό τμήμα του Ιερού (διαστάσεων 49,965μ. x 9,75μ.) ήταν διώροφη, είχε κιονοστοιχία δωρικού ρυθμού και περιελάμβανε στα ανατολικά μικρό αψιδωτό θάλαμο λαξευμένο στον βράχο, από όπου ανάβλυζε νερό, μία ιερή κρήνη. Στο δυτικό τμήμα του κτηρίου, ένα τετράγωνο δωμάτιο που εντάχθηκε στη στοά, στέγαζε έναν βαθύ κυκλικό λάκκο. Οι μελετητές συνδέουν τον ιερό αυτό βόθρο με τη γιορτή του Ασκληπιού που ονομαζόταν «Ηρώα». Η στοά λειτουργούσε ως «εγκοιμητήριον», δηλαδή ως χώρος για την εγκοίμηση και τη θαυματουργή ίαση των ασθενών. Ο τοίχος που είναι σήμερα ορατός αποτελεί τον νότιο τοίχο του βόρειου κλίτους της βασιλικής.
Νότια της δωρικής στοάς βρίσκεται ο ναός (διαστάσεων 10,5μ. x 6μ.) και ο βωμός (6μ. x 3,5μ.) του Ασκληπιού, οι οποίοι κτίστηκαν στα τέλη του 5ου αι. π.Χ. με την ίδρυση του ιερού. Τα θεμέλια που είναι σήμερα ορατά χρονολογούνται στους ρωμαϊκούς χρόνους. Νοτιότερα, κατά μήκος του νότιου περιβόλου του ιερού κατασκευάστηκε στα ρωμαϊκά χρόνια μία μικρότερη στοά.
Στο δυτικό τμήμα του Ασκληπιείου υπάρχει μία στοά διαστάσεων 27,70μ. x 13,40μ. Ίσως το κτήριο αυτό να προϋπήρχε της ιδρύσεως του ιερού και να εντάχθηκε σε αυτό με την προσθήκη ιωνικής κιονοστοιχίας στην πρόσοψή του. Έχει τέσσερα τετράγωνα δωμάτια με έκκεντρη είσοδο και βοτσαλωτό δάπεδο, του οποίου λίγα ίχνη σώζονται. Τα δωμάτια περιελάμβαναν περιμετρικά στους τοίχους ανάκλιντρα οπότε το κτήριο χρησίμευε ως «εστιατόριον», ως χώρος δηλαδή για την σίτηση των ιερέων ή των ασθενών.
Την ίδρυση του Ασκληπιείου από τον Τηλέμαχο αποτυπώνει ένα ανάθημα, του οποίου η αποκατάσταση πραγματοποιήθηκε από θραύσματα που προέρχονται από το αρχικό μνημείο και ένα αντίγραφό του. Τα θραύσματα φυλάσσονται σε διάφορα μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού. Πρόκειται για ένα αμφίγλυφο που στηρίζεται σε πεσσό, όπου αναγράφεται το χρονικό της ίδρυσης του ιερού. Στην α΄ όψη εικονίζονται ο Ασκληπιός και η Υγεία που δέχονται τον χαιρετισμό ενός άνδρα, του Τηλέμαχου. Στην β΄ όψη αναπαρίσταται πρόπυλο ιερού, δένδρο με πελαργό, ανάγλυφο με σκηνή εγκοίμησης, ένας μολοσσός, ένα άλογο και σε χαμηλότερο επίπεδο η πλώρη ενός πλοίου και δύο κύματα. Όλα τα στοιχεία ερμηνεύονται ως αναφερόμενα στο αθηναϊκό Ασκληπιείο και στην άφιξη του θεού από την θάλασσα.
Ο χώρος του Ασκληπιείου διαμορφώθηκε το 1962/63 από τον Νικόλαο Πλάτωνα, έφορο Ακροπόλεως. Μεταξύ του 1998-2004 με το πρόγραμμα της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας διαμορφώθηκε για τους επισκέπτες του χώρου η διαδρομή από τα δυτικά του θεάτρου του Διονύσου έως το Ασκληπιείο και περαιτέρω την Ακρόπολη. Σήμερα, η Επιτροπή Ιερού Διονύσου-Ασκληπιείου πραγματοποιεί εργασίες μερικής αναστήλωσης της δωρικής στοάς και του ναού του Ασκληπιού για διδακτικούς λόγους.
Τὸ Ἀσκληπιεῖο τῆς Ἀθήνας, ὅπως καὶ ὅλα τὰ ἱερὰ τῆς Ἑλλάδος στὰ ὁποῖα λατρευόταν ὁ Ἀσκληπιός, ἦταν στὴν πραγματικότητα θεραπευτήριο. Ὁ Ἀσκληπιός, γιὸς τοῦ Ἀπόλλωνα, ἔμαθε τὴν ἱατρικὴ τέχνη ἀπὸ τὸν Κένταυρο Χείρωνα καὶ θεράπευε τοὺς ἀνθρώπους μὲ φάρμακα, μὲ χειρουργικὲς τομὲς ἢ ἀκόμα καὶ μὲ συμβουλὲς ποὺ ἔδινε στοὺς ἀσθενεῖς στὸν ὕπνο τους. Ἡ πηγὴ ποὺ βρίσκεται στὴ σπηλιὰ τοῦ βράχου, ἡ Κρήνη τοῦ Ἀσκληπιείου, ἀποτέλεσε ἀσφαλῶς τὸ αἴτιο τῆς ἐπιλογῆς αὐτῆς τῆς συγκεκριμένης θέσης γιὰ τὴν ἵδρυση τοῦ τεμένους, ἐπειδὴ τὸ καθαρὸ νερὸ ἦταν ἀπαραίτητο γιὰ τοὺς καθαρμοὺς τῶν ἀσθενῶν στὰ Ἀσκληπιεῖα. Σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, στὴν πηγὴ αὐτὴ ὁ γιὸς τοῦ Ποσειδώνα Ἀλιρρόθιος ντρόπιασε τὴν κόρη τοῦ Ἄρη Ἀλκίππη, μὲ ἀποτέλεσμα ὁ Ἄρης νὰ τόν σκοτώσῃ καὶ νὰ ὁδηγηθῇ σὲ δίκη ἀπὸ τοὺς Ὀλύμπιους θεοὺς στὸν Ἄρειο Πάγο.
Μετὰ τὸ τέλος τῆς ἀρχαιότητας, κατὰ τοὺς πρώτους χριστιανικοὺς αἰώνες, τὸ Ἀσκληπιεῖο παύει νὰ λειτουργῇ, ἐνῶ τὴ θέση του ἔχει καταλάβει μία τρίκλιτη παλαιοχριστιανικὴ βασιλική, χτισμένη κυρίως μὲ τὸ οἰκοδομικὸ ὑλικὸ ποὺ προερχόταν ἀπὸ τὸ συγκρότημα τῶν κτιρίων τοῦ Ἀσκληπιείου, ἀφιερωμένη ἴσως στοὺς Ἁγίους Ἀναργύρους, τοὺς θεράποντες ἁγίους τοῦ Χριστιανισμοῦ.
Τὸ νερὸ τῆς πηγῆς χρησιμοποιήθηκε ὡς ἁγίασμα.
Ἡ ἱερότητα τῆς πηγῆς μεταδόθηκε σὲ ὅλη τὴ σπηλιά, ἡ ὁποία, ὡς μικρὴ ἐκκλησία ἀφιερωμένη πλέον στὴ Ζωοδόχο Πηγή, λειτουργεῖται ὡς τὶς μέρες μας. Ἡ μεγάλη τρίκλιτη βασιλικὴ εἶναι ἄγνωστο πότε καὶ γιατί καταστράφηκε.
Μου αρέσει αυτό:
Μου αρέσει! Φόρτωση...
Cosmopolis Organicity Movement / Κίνηση Οργανικότητας ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ 