Τα χρυσά έπη του Πυθαγόρα, είναι εβδομήντα ένας στίχοι, γραμμένοι σε δακτυλικό εξάμετρο – δηλαδή το ποιητικό μέτρο του Ομήρου, καθώς και άλλων φιλοσόφων, όπως ο Εμπεδοκλής και ο Παρμενίδης.

Συνιστούν μία σύντομη εισαγωγή στον τρόπο ζωής των Πυθαγορείων. Είναι άγνωστο ποίος έγραψε τα Χρυσά Έπη. Σίγουρα είναι Πυθαγόρεια, αλλά δεν μπορούμε να δεχθούμε πως τα έγραψε ο ίδιος ο Πυθαγόρας, καθότι γνωρίζομε πως δεν άφησε κανένα γραπτό κείμενο. Απλά εντάσσονται στην παράδοση των Πυθαγορείων. Αυτή τη θέση έχει κρατήσει ο Ιάμβλιχος, ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, ο Ιεροκλής, ο Πρόκλος και ο Σιμπλίκιος.

Σύμφωνα με τον σχολιασμό του Ιεροκλέους, τα εν λόγω Έπη λέγονται «Χρυσά» για να επισημανθεί ότι “περιέχουν την τελειότατη στοιχείωση της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων«. Ο χρυσός, σύμφωνα πάντα με τον Ιεροκλή, είναι μέταλλο καθαρότατο και ανώτερο από τα υπόλοιπα, διότι δεν οξειδώνεται, ενώ τα υπόλοιπα αλλοιώνονται, καθώς προσμειγνύονται με ξένα και γήινα συστατικά.

Το ποίημα μπορεί να χωριστεί σε δύο ενότητες.

Η πρώτη, 1ος στίχος ως 49α στίχος, περιέχει τα πρώτα αναγκαία βήματα της πνευματικής ζωής, την κάθαρση από σωματικά και ψυχικά πάθη και την ηθική τελείωση.

Η δεύτερη, 49β στίχος ως 71στίχος, περιέχει υποσχέσεις και υποδεικνύει τους έσχατους σκοπούς.

Συνεπώς, σύμφωνα με τη δομή του ποιήματος, μπορούμε να πούμε ότι μας λέει πως, αν κάνουμε αυτό που μας προτρέπει στο πρώτο μέρος, τότε θα έχουμε τα πλεονεκτήματα που μας υπόσχεται στο δεύτερο.

Το βασικό θέμα των Χρυσών Επών, είναι η βαθιά γνώση.

Στην πρώτη ενότητα τίθεται σε επίπεδο ηθικό, ενώ στη δεύτερη σε επίπεδο μεταφυσικό. Όταν κάποιος κατορθώσει να αποκτήσει τη βαθιά γνώση, η ηθική και η μεταφυσική συνάπτονται μαζί και γίνονται ένα. Αυτός είναι ο καρπός της φιλοσοφίας. Κατά τη φάση αυτή, σύμφωνα με τους δύο τελευταίους στίχους, στίχος 70 και 71, των Χρυσών Επών, ο άνθρωπος, αφού εγκαταλείψει το σώμα του, μετέρχεται στον ελεύθερο αιθέρα, γίνεται αθάνατος, Θεός άμβροτος και δεν είναι πια θνητός.

Στίχοι 1-8

Το Αρχαίο κείμενο και η Μετάφραση

<<Ἀθανάτους μὲν πρῶτα θεούς, νόμωι ὡς διάκεινται, τίμα καὶ σέβου ὅρκον. ἔπειθ’ ἥρωας ἀγαυούς τούς τε καταχθονίους σέβε δαίμονας ἔννομα ῥέζων σούς τε γονεῖς τίμα τούς τ’ ἄγχιστ’ ἐγγεγαῶτας. τῶν δ’ ἄλλων ἀρετῆι ποιεῦ φίλον ὅστις ἄριστος.Πραέσι εἶκε λόγοις, ἔργοισί τ᾿ ἐπωφελίμοισι,Μηδ᾿ ἔχθαιρε φίλον σὸν ἀμαρτάδος εἴνεκα μικρῆς,῎Οφρα δύνῃ. Δύναμις γὰρ ἀνάγκης ἐγγύθι ναίει>>.

<<Να τιμάς πρώτα, τους αθάνατους θεούς, όπως ορίζει ο νόμος, και να σέβεσαι τον όρκο [κι] έπειτα, τους ένδοξους ήρωες, και να σέβεσαι τους καταχθόνιους δαίμονες, κάνοντας τα νόμιμα, και να τιμάς τους γονείς [σου] και τους κοντινότερους συγγενείς [σου], από τους άλλους δε, να κάνεις φίλο, όποιον είναι άριστος στην αρετή.Να προτιμάς τα λόγια της πραότητας και τα έργα τα επωφελή.Ούτε να εχθρεύεσαι τον φίλο σου ένεκα μικρής αστοχίας, εφόσον μπορείς, διότι η δύναμη κοντά στην ανάγκη κατοικεί>>.

Σημ. Η φωτογραφία «Το Χέρι του Θεού» εμφανίστηκε στον ουρανό

Θεία παρέμβαση ή αριστούργημα της φύσης;

Η ασυνήθιστη φωτογραφία από το Διάστημα έχει πάρει την ονομασία «Το Χέρι του Θεού» και προκαλεί ανατριχίλες και αλλόκοτα συναισθήματα σχεδόν στους πάντες. Στην πραγματικότητα, δεν είναι παρά ένα νέφος από σκόνη και αέρια-τα απομεινάρια του θανάτου ενός άστρου, αφότου έγινε σούπερνοβα. Με λίγη φαντασία όμως, μεταμορφώνεται σε ένα τεράστιο χέρι που εκτοξεύει μια γαλάζια σφαίρα φωτός, ενώ στα ακροδάχτυλά του χορεύουν κόκκινες φλόγες. Δεν γνωρίζουμε αν το σχήμα χεριού είναι οπτική ψευδαίσθηση, αναφέρουν οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο McGill του Μόντρεαλ. Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά-οι άνθρωποι από αρχαιοτάτων χρόνων αρέσκονταν στο να πλάθουν με τη φαντασία τους τους διάφορους αστερισμούς στο στερέωμα. Πλέον, με την προσθήκη της τεχνολογίας, ο πειρασμός αυτός παραμένει ισχυρότερος από ποτέ. Άλλωστε, σε ένα άπειρο σύμπαν, οι πιθανότητες κάποιοι σχηματισμοί να θυμίζουν έστω αμυδρά οικεία μας σχήματα, είναι πολύ υψηλές. Το φαινόμενο παρατηρείται και στα σύννεφα που «παίρνουν» διαφορετικές μορφές και έχει όνομα: παρειδωλία .Η συγκεκριμένη εικόνα έχει ληφθεί με τηλεσκόπιο ακτίνων Χ, συνεπώς είναι αόρατη στο γυμνό μάτι. Οι ακτίνες Χ υψηλής ενέργειας που εκτοξεύονται από τον επιθανάτιο ρόγχο των άστρων, εμφανίζονται να έχουν μπλε χρωματισμό, όπως στην εν λόγω εικόνα. Οι πράσινοι και κόκκινοι χρωματισμοί ελήφθησαν σε ξεχωριστές λήψεις και αντιστοιχούν σε ακτίνες Χ χαμηλότερης ενέργειας. Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα πάλσαρ, έναν αστέρα νετρονίων με ισχυρό μαγνητικό πεδίο που περιστρέφεται με μεγάλη ταχύτητα γύρω από τον άξονά του, μαζί με ένα νεφέλωμα.Ο πυρήνας του άστρου που έχει καταρρεύσει, διατηρείται πλέον ως πάλσαρ, εκτοξεύοντας υλικό στο διάστημα καθώς περιστρέφεται μια φορά κάθε επτά δευτερόλεπτα. Αν και δε φαίνεται στην εικόνα, εντοπίζεται κοντά στο κέντρο, στην λευκή κουκίδα. Καθώς τα εκτοξευόμενα σωματίδια συγκρούονται με κοντινά μαγνητικά πεδία αρχίζουν να λάμπουν σε κύματα φωτός που αντιστοιχούν στο φάσμα των ακτίνων Χ. Το κόκκινο νεφέλωμα στα «ακροδάχτυλα» είναι μια ξέχωρη διαστρική δομή, ενώ είναι πιθανό ο άνεμος που παράγεται από το πάλσαρ να θερμαίνει το νεφέλωμα ώστε να παράγονται οι ακτίνες Χ χαμηλής ενέργειας. Πάντως, η πιθανότητα των απειράριθμων σχηματισμών, αποδεικνύει πως το Σύμπαν, διαθέτει απεριόριστη σοφία και ιδιότυπο χιούμορ, καθώς ο Δημιουργός, βρίσκει ποικίλα μέσα να μας υποδείξει αλήθειες. Και ιδού η απόδειξη!

Κυριάκος Κόκκινος-ΔικηγόροςΔιαπραγματευτής-Coach-Πρόεδρος Κίνησης Οργανικότητας ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ-Αντιπρόεδρος Συνδέσμου Ελλήνων Βατραχανθρώπων