Τα δελφικά παραγγέλματα είναι συλλογή από αποφθέγματα που ήταν χαραγμένα στον πρόσθιο τοίχο του πρόναου, επί των παραστάδων της πύλης του κυρίως Ναού του Απόλλωνος, στο υπέρθυρο του ναού και επί των στηλών περιμετρικά του Μαντείου των Δελφών. Ηταν οι υποθήκες που παρέδωσαν οι Ιερείς και οι Επτά Σοφοί στις επερχόμενες γενιές, ωφελήματα ανθρώποις ες βίον.Τα παραγγέλματα αυτά ήταν λιτά αποφθέγματα 2 έως 5 λέξεων, αλλά μεστά σοφίας, και τα περισσότερα ανήκαν στους 7 σοφούς της αρχαιότητας (Θαλής ο Μιλήσιος, Πιττακός ο Μυτιληναίος, Βίας ο Πριηνεύς, Σόλων ο Αθηναίος, Κλεόβουλος ο Ρόδιος, Περίανδρος ο Κορίνθιος, Χίλων ο Λακεδαιμόνιος) και ήσαν χαραγμένα στον πρόσθιο τοίχο του Πρόναου ή επί των παραστάδων της πύλης του μεγάλου ναού ή επί του υπέρθυρου ή επί των πολλών στηλών, που είχαν τοποθετηθεί στις πλευρές του ναού περιμετρικά.Σύμφωνα με τον ΠλάτωναΠΛΑΤΩΝ – Πρωταγόρας [343a -b][343a] τελέως πεπαιδευμένου ἐστὶν ἀνθρώπου. τούτων ἦν καὶ Θαλῆς ὁ Μιλήσιος καὶ Πιττακὸς ὁ Μυτιληναῖος καὶ Βίας ὁ Πριηνεὺς καὶ Σόλων ὁ ἡμέτερος καὶ Κλεόβουλος ὁ Λίνδιος καὶ Μύσων ὁ Χηνεύς, καὶ ἕβδομος ἐν τούτοις ἐλέγετο Λακεδαιμόνιος Χίλων. οὗτοι πάντες ζηλωταὶ καὶ ἐρασταὶ καὶ μαθηταὶ ἦσαν τῆς Λακεδαιμονίων παιδείας, καὶ καταμάθοι ἄν τις αὐτῶν τὴν σοφίαν τοιαύτην οὖσαν, ῥήματα βραχέα ἀξιομνημόνευτα ἑκάστῳ εἰρημένα· οὗτοι καὶ κοινῇ συνελθόντες [343b] ἀπαρχὴν τῆς σοφίας ἀνέθεσαν τῷ Ἀπόλλωνι εἰς τὸν νεὼν τὸν ἐν Δελφοῖς, γράψαντες ταῦτα ἃ δὴ πάντες ὑμνοῦσιν, «Γνῶθι σαυτόν» καὶ «Μηδὲν ἄγαν». τοῦ δὴ ἕνεκα ταῦτα λέγω; ὅτι οὗτος ὁ τρόπος ἦν τῶν παλαιῶν τῆς φιλοσοφίας, βραχυλογία τις Λακωνική· καὶ δὴ καὶ τοῦ Πιττακοῦ ἰδίᾳ περιεφέρετο τοῦτο τὸ ῥῆμα ἐγκωμιαζόμενον ὑπὸ τῶν σοφῶν, τὸ «Χαλεπὸν ἐσθλὸν ἔμμεναι».[343a] Σ᾽ αυτούς ανήκει κι ο Θαλής ο Μιλήσιος κι ο Πιττακός ο Μυτιληναίος κι ο Βίας από την Πριήνη κι ο Σόλων ο συμπολίτης μας κι ο Κλεόβουλος από τη Λίνδο και ο Μύσων από τις Χηνές· έβδομο μαζί τους λογαριάζουν τον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιο. Όλοι αυτοί ήταν φανατικοί οπαδοί και εραστές και μαθητές της σπαρτιατικής παιδείας. Απόδειξη ότι κάτι τέτοιο ήταν η σοφία τους είναι οι σύντομες φράσεις, οι αξιομνημόνευτες, που έχει πει ο καθένας τους και που, αφού συγκεντρώθηκαν όλοι αυτοί, [343b] τις έκαναν κοινό αφιέρωμα στον Απόλλωνα, στο ναό του στους Δελφούς, σαν τον πρώτο καρπό της σοφίας τους, χαράζοντας τα επιγράμματα που λέει και ξαναλέει όλος ο κόσμος: «γνώρισε τον εαυτό σου» και «μακριά από τις υπερβολές». β) Ο Πιττακός και το γνωμικό του – Ο εριστικός τόνος της ωδής του Σιμωνίδη. Τώρα, για ποιόν λόγο τα λέω αυτά; Γιατί τον παλιό καιρό μ᾽ αυτό τον τρόπο φιλοσοφούσαν: με σύντομες φράσεις, σαν τους Λάκωνες. Έτσι και το ρητό αυτό του Πιττακού περνούσε από στόμα σε στόμα και το εκτιμούσαν ιδιαίτερα, και οι σοφοί το επαινούσαν, δηλαδή το «να ᾽ναι κανείς καλός είναι δύσκολο».The Delphic maxims are a set of maxims inscribed on the Temple of Apollo at Delphi. Originally, they were said to have been given by the Greek god Apollo’s Oracle at Delphi, Pythia, and therefore were attributed to Apollo. The 3rd century doxographer Diogenes Laertius attributed them to the Seven Sages of Greece as did the 5th century scholar Stobaeus. Contemporary scholars, however, hold that their original authorship is uncertain, and that «most likely they were popular proverbs, which tended later to be attributed to particular sages.» Roman educator Quintilian argued that students should copy those aphorisms often to improve their moral core. Perhaps the most famous of these maxims is ‘know thyself,’ which was the first of three maxims carved above the entrance to the Temple of Apollo at Delphi.The specific order and wording of each maxim varies among different versions (and translations) of the text. Not all maxims appear in all versions.
Με εξαιρετική επιτυχία συνεχίζεται η ενημέρωση των Ελλήνων και όσων εν γένει αναζητούν την ιστορική αλήθεια αναφορικά με το συγκλονιστικό ζήτημα της δολοφονίας του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια, που επί 190 χρόνια αποδόθηκε στους Γεώργιο και Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη, αποτελώντας ένα δυσβάσταχτο ηθικό βάρος για μία οικογένεια, που συνεισέφερε όσο καμμία άλλη στο πότισμα με αίμα ηρώων του δένδρου της ελευθερίας του γένους μας.
Αυτή τη φορά ενημερώσαμε δεκάδες ανθρώπους στην Σπάρτη, πολίτες ανήσυχους, που σπάζοντας τα δεσμά της καθοδηγούμενης και νοθευμένης, από έξωθεν προερχόμενα συμφέροντα, πληροφόρησης, αναζήτησαν μία μη κημονευόμενη αλήθεια, την οποία και παρουσιάσαμε, στηριζόμενη στα νέα δεδομένα, που κυρίως μέσω της 40ετούς έρευνας του Δημήτρη Κοκκινάκη, ιστορικού ερευνητή, ήλθαν στο φως της δημοσιότητας.
Η ημερίδα μας στη Σπάρτη υπήρξε ταυτόχρονα μία μεγάλη πατριωτική εκδήλωση κι ένας φόρος τιμής στην αλήθεια, που έχει κρυφτεί εδώ και 191 χρόνια, για την αθωότητα των Μαυρομιχαλαίων και την τραγικότητα της δολοφονίας, που βύθισε τη χώρα μας στο σκοτάδι, την ενοχή και σε μία πρωτόγνωρη εμφυλιοπολεμική συνθήκη!
Τραγικά θύματα της εγκληματικής αυτής διεθνούς συνομωσίας οι δύο πρωταγωνιστές της προσπάθειας ανάταξης της Ελλάδας, δηλαδή τόσο ο Καποδίστριας, όσο και η οικογένεια του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, ο γιός του Γεώργιος κι ο αδελφός του Κωνσταντίνος, που μεθοδικά καταδιώχθηκαν, υποτιμήθηκαν και εν τέλει φορτώθηκαν ένα έγκλημα που δεν διέπραξαν, αφού η σκοπιμότητα του εγκλήματος ήταν διπλή.
Να βγάλει κατ’ αρχάς από τη μέση τον ενοχλητικό, εξαρετικά αποτελεσματικό και καθόλου ελεγχόμενο πολιτικό και διπλωμάτη Καποδίστρια, στόχο για τους ισχυρούς παίχτες της διεθνούς πολιτικής σκακιέρας (κυρίως Αγγλίας και Αυστροουγγαρίας) .
Κατά δεύτερον δε να επιτύχει να αποδυναμώσει την οικογένεια των Μαυρομιχαλαίων, που αποτελούσε πυλώνα ενότητας του λαού, που εν μέσω της ηρωικής του εθνεγερσίας βίωνε ταυτόχρονα το δραματικό ξέσκισμα των σαρκών του, μέσω του εμφυλίου διχασμού.
Διότι οι διεθνικοί δρώντες της εποχής κι εν προκειμένω η δανείστρια του νεοσυστημένου κράτους Αγγλία είχε αντιληφθεί το αδύναμο σημείο του Ελληνισμού και την αχίλειο πτέρνα ελέγχου του, ήτοι του εύκολου διχασμού και διάσπασης των δυνάμεών του, μέσω του οποίου επιχειρήθηκε η από την αρχή χειραγώγηση του νέου κράτους, που προαλειφόταν ως ένα δικό τους και μόνον προτεκτοράτο, τα σύνορα του οποίου θα τελείωναν στην Πελοπόννησο.
Σχέδιο αντίθετο στα σχέδια, τα οράματα και τη βούληση Καποδίστρια και Μαυρομιχαλαίων, που ήθελαν ένα ισχυρό και βιώσιμο Ελληνικό κράτος, με σαφώς μεγαλύτερα σύνορα και αναβίωση της Ελληνικής βασιλείας των Παλαιολόγων (Μούρτζινων – Τρουπάκιδων) κι όχι ξενόφερτες βασιλικές ηγεσίες.
Η υγιής σύνδεση Καποδίστρια με τις ισχυρές στρατιωτικές και πολιτικές οικογένειες της Ελλάδας, όπως οι Μαυρομιχαλαίοι, που αν δεν παρεμβάλονταν οι τεχνητές αντιξοότητες – έξωθεν στρατηγήματα, με εκτέλεση από τους πάντα πρόθυμους εγχώριους εφιάλτες, αποτελούσε ελπίδα σταθεροποίησης κι ενδυνάμωσης της Ελλάδας, μέσω συσσωμάτωσης της εμπειρίας και ισχύος των οπλαρχηγών με τη γνώση κι οξυδέρκεια των πολιτικών αρχηγών, κίνηση αναγκαία για την οικοδόμηση μίας υγιούς, ακηδεμόνευτης κι ισχυρής Ελλάδας, που ακόμη πολεμούσε για την απελευθέρωση των δυναστευομένων κατοίκων της.
Η πορεία αυτή διακόπηκε με τη δολοφονία και τη με χαλκευμένα στοιχεία απόδοση της ευθύνης της στους δύο οπλαρχηγούς, που είχαν και την πολιτική ιδιότητα, ο ένας ως πρώην μέλος της τριμελούς Αντικυβερνητικής Επιτροπής (Πρωθυπουργός) το 1827 κι ο έτερος ως μέλος του Εκτελεστικού (Κυβέρνησης) το 1824.
Το συνέδριο έλαβε χώρα το Σάββατο, 15 Οκτωβρίου 2022, στο Πνευματικό Κέντρο (Βιβλιοθήκη) Σπάρτης, με πρωτοβουλία του Συνδέσμου των Απανταχού Λακώνων «Ο Λυκούργος» και την αρωγή των συνεργαζόμενων συλλόγων «Κίνηση Οργανικότητας Κοσμόπολις» και Προναία Αθηνά και των Εκδόσεων Αδούλωτη Μάνη.
Οι ακόλουθοι έξι ομιλητές, φώτισαν από ποικίλες σκοπιές την σκοτεινή πλευρά τής Ιστορίας για την δολοφονία του Καποδίστρια και την ηρωική γενιά των Μαυρομιχαλαίων, που έδωσε δεκάδες βλαστούς της στην Εθνεγερσία!
– Ξεπαπαδάκος Αντώνιος, Ιστορικός και θεατρικός συγγραφέας
– Κόκκινος Κυριάκος, Δικηγόρος, Πρόεδρος «Κίνησης Οργανικότητας ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ»
– Μιχαλοπούλου Σοφία, Πρόεδρος Συλλόγου «Προναία Αθηνά»
Με ιστορικά ντοκουμέντα τεκμηριώθηκε η αθωότητα των δύο Μαυρομιχαλαίων και αποκαλύφθηκαν οι πραγματικοί ηθικοί αυτουργοί, που οργάνωσαν και δολοφόνησαν τον πρώτο Κυβερνήτη τής Ελλάδος Ι. Καποδίστρια!
Την σχετική ιστορική τεκμηρίωση μπορείτε να παρακολουθήσετε στις σχετικές αναρτήσεις των σωματείων, των ομιλητών και του δημοσιογράφου Πέτρου Καπερναράκου, που κάλυψε την εκδήλωση, στα κοινωνικά δίκτυα (facebook) και στο you tube, τις προσεχείς ημέρες.
Όπως ανέφερα στον επίλογό μου, η σκοπιμότητα των εκδηλώσεών μας, που θα επαναληφθούν και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, στοχεύει σε κάτι πολύ ευρύτερο και βαθύτερο από την απλή αποκατάσταση μίας δικαστικής αδικίας και πλάνης και αφορά την ατομική και συλλογική μας πραγμάτωση, καθώς θα οικειοποιούμαστε μία όλο και πνευματικότερη πραγματικότητα ενεργοποιούμενοι προς Α ΔΕΙ (όσα πρέπουν), δηλαδή προς την Αλήθεια, προς τη Δικαιοσύνη, την Ελευθερία και την Ισονομία!
Κυριάκος Κόκκινος, Δικηγόρος, Πρόεδρος της Κίνησης Οργανικότητας ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ
Το Κοσμόπολις οργάνωσε στις 26-27 Μαΐου 2022, όπως κάθε χρόνο, την προσκυνηματική μας ολονύκτια πνευματική Πεζοπορία, εις ανάμνηση και ταπεινή προσέγγιση του άλματος και υποδείγματος Ζωής του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου – Περπατήσαμε και προσευχηθήκαμε για το Καλό, σε όλον τον Κόσμο, με τους φίλους μας της Ομάδας ΟΔΕΥΩ.
Ο Κυριάκος Κόκκινος, Δικηγόρος και Πρόεδρος του ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ, με όλη την ομάδα στην αρχή του προσκυνηματικού μονοπατιού από Άγιο Ευβοίας στο Προκόπι
Αυτή τη χρονιά περπατήσαμε μέσω του ορεινού μονοπατιού από τον Άγιο στο Προκόπι, μήκους 21 χιλιομέτρων, μέσω του ορεινού όγκου της κεντρικής Εύβοιας.Το μονοπάτι, σε αντίθεση με τις διαδικτυακές πληροφορίες, έχει ανύπαρκτη σήμανση.Βουνό, δένδρα, ησυχία, κελαηδήματα πουλιών, νερά, αρώματα της φύσης και παντού γύρω μας ή Θεία παρουσία, οδηγός και φύλακας των προσκηνυτών.Μια παρουσία, που μας αγκάλιασε κι υπερούσια έσμιξε την ομάδα, που είχε χωριστεί για ώρες, μέσα στα σκοτάδια μιας όμορφης νυχτιάς, στα δαιδαλώδη δασικά μονοπάτια. Εκεί που ο άνθρωπος αδυνατεί, ο Θεός τα πάντα μπορεί κι οι Αγιοί του προστρέχουν στην ανάγκη, ενισχύουν τους αδυνάτους, δείχνουν την Οδό, νουθετούν και καθοδηγούν τους κρούοντες τη Θύρα!Ώρες μετά φθάσαμε στο Προκόπι, που ο Αγιός του μεσίτευσε να σωθεί από την πύρινη λαίλαπα, την οποία σταμάτησε με ξαφνική θερινή μπόρα.
Θαυμαστά Κύριε τα Έργα Σου! Τις Θεός Μέγας ως ο Θεός ημών, Συ Ει ο Θεός, ο ποιών θαυμάσια μόνο!
Έχουμε τον άφθαρτο πλούτο μέσα στην αυλή μας – Ας τον αξιοποιήσουμε όσο μπορούμε! Κάθε φυσική δραστηριότητα που δοκιμάζει τα όρια του καθενός, αποκτά άλλη διάσταση, όταν συνδέεται με πνευματικές αναφορές και ανησυχίες ! Την Πέμπτη το βράδυ, 26/5/2022, παραμονή της εορτής του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου, μεταβήκαμε στα Ψαχνά Ευβοίας και μετά στον Άγιο, απ’ όπου ξεκινήσαμε μία πνευματική ημιμαραθώνια πεζοπορία , 21 περίπου χιλιομέτρων, που μεγάλωσε λόγω λαθών από την κακή σήμανση, μέχρι το Ν. Προκόπι Ευβοίας, όπου βρίσκεται ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου, που γιόρταζε την Παρασκευή, 27/5/2022.
Η πεζοπορία αυτή αποτελεί ετήσιο πνευματικό άθλημα με σωματική κίνηση, ψυχική αγαλλίαση και πνευματική ανάταση, που διενεργείται κάθε χρόνο από εκατοντάδες προσκυνητές, που επιθυμούν να αφιερώσουν χρόνο και ψυχοπνευματικό δυναμικό στην αναζήτηση του Κυρίου των Δυνάμεων και τελείται εν σιωπή και προσευχή.
Μαζί με πολλούς άλλους αδελφούς, κυριολεκτικά εκατοντάδες, ακόμη και παιδιά, που βαδίζουν μέσα στη νύχτα, μια δύσκολη και προκλητική ασφάλτινη διαδρομή, που διασχίζει τις κεντρικές οροσειρές της Εύβοιας, την οποία φέτος αφήσαμε για το ορεινό μονοπάτι, τελέσαμε κι εμείς το προσκΰνημά μας.
Μέσα από ένα τοπίο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς, με δάση, νερά, σε διάφορα σημεία περνώντας μέσα από τα ρυάκια, που τροφοδοτούν το ποτάμι του Κηρέα, μέσα από κατάφυτα φαράγγια και δάση, παρέα με το σκοτάδι, το λαμπερό γαλαξία και τους μαγευτικούς ήχους της φύσης, πορευτήκαμε, πολλοί μαζί, αναζητώντας την Αλήθεια, νόημα Ζωής και τη διασύνδεσή μας με την Πηγή τους. Μία πορεία νήψης, προσευχής και διαρκούς «διαλογισμού», ενός ιδιαίτερου διαλόγου, που αναπτύσσει φυσικά ο άνθρωπος με τον εαυτό του και το Δημιουργό του, τις ώρες εκείνες, που η ψυχή του κενώνεται από το εγώ της. Τότε ξεχειλίζει από την απροϋπόθετη χαρά του δώρου της Ζωής και την όλα συνέχουσα Αγάπη, συμβαδίζοντας με το ΠΑΝ, στην εξελικτική πορεία του Σύμπαντος Κόσμου προς την των Πάντων Ενότητα!Βγαίνοντας νικητές από μια μεγάλη δοκιμασία για όλη την ανθρωπότητα, είναι μία ευκαιρία να αναλογιστούμε τις σπουδαίες δωρεές της Ζωής και να αναπέμψουμε Ευχαριστία προς Τον τα Πάντα Ζωοδοτούντα και Συνέχοντα Κύριο!
Στο Προκόπι φθάσαμε ξημερώματα και παρακολουθήσαμε την πανηγυρική θεία Λειτουργία, που ακολούθησε η Λιτάνευση του άφθαρτου λειψάνου του Αγίου. Η συμμετοχή στην πεζοπορία και στην εορτή αποτέλεσε μία μυσταγωγία, που αξίζει να τη ζήσετε όλοι, τουλάχιστον μία φορά στη ζωή σας.
Λίγα λόγια για το βίο του Αγίου: Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος: Ο Θαυματουργός πολύπαθος άνθρωπος του Θεού Του Λάμπρου Κ. Σκόντζου Θεολόγου – Καθηγητού | Romfea.gr Η εμφάνιση αγίων στην Εκκλησία μας σε κάθε εποχή είναι το μόνιμο θαύμα. Ουδέποτε υπήρξε εποχή στη δισχιλιόχρονη πορεία της Εκκλησίας μας που να μην έχει εμφανιστεί άγιος.Όπως σε κάθε εποχή, έτσι και στους νεώτερους και σύγχρονους καιρούς αναδεικνύει ο Θεός αγίους για τη δόξα τη δική Του και τον αγιασμό και την αρωγή των πιστών.Ένας από τους νέους λαοφιλείς αγίους της Εκκλησίας μας είναι και ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος.Ήταν Ρώσσος στην καταγωγή και είχε γεννηθεί στη Ν. Ρωσία, τη σημερινή Ουκρανία, στα 1690 από ευσεβή οικογένεια. Κατατάχτηκε στον ρωσικό στρατό να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, όταν η πατρίδα του βρισκόταν σε πόλεμο με την Τουρκία (1711-1718).Ο νεαρός Ιωάννης πολεμούσε με ηρωισμό στον αυτοκρατορικό στρατό, ο οποίος είχε υποστεί ταπεινωτικές ήττες από τα ακατάβλητα τουρκικά στρατεύματα.Στη μάχη ανακατάληψης του Αζώφ πιάστηκε αιχμάλωτος, μαζί με χιλιάδες άλλους συμμαχητές του και οδηγήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, εν μέσω εξευτελισμών.Από εκεί προωθήθηκε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, στο χωριό Προκόπιο, όπου δόθηκε στην κατοχή ενός Αγά, ο οποίος ηγείτο στρατοπέδου Γενιτσάρων.Εν μέσω πρωτοφανών εξευτελισμών και σκληρών βασανιστηρίων του ανατέθηκε να περιποιείται τα ζώα και να μένει μαζί τους στους βρώμικους από τις κοπριές στάβλους.Ο ίδιος, έχοντας ακράδαντη πίστη στο Χριστό, θεωρούσε την παραμονή του στο στάβλο ως ευλογία, θυμίζοντάς του ότι και ο Λυτρωτής μας γεννήθηκε σε στάβλο.Επίσης δεχόταν με πλήρη ανεξικακία τις ταπεινώσεις και τα βασανιστήρια των βαρβάρων αλλοθρήσκων. Πρότυπό του ο Χριστός, ο οποίος συγχώρησε τους σταυρωτές Του!Όταν τον ξυλοκοπούσαν, τον άφηναν νηστικό για μέρες και τον ταπείνωναν, ψιθύριζε τον λόγο του αποστόλου Παύλου: «ποιος μπορεί να με χωρίσει από την αγάπη του Χριστού μου; Θλίψις ή στενοχώρια ή διωγμός ή γυμνότης ή αιχμαλωσία;» (Ρωμ.8,35).Εκτελούσε με πρωτοφανή προθυμία τις αγγαρείες που τον υπέβαλλαν οι απάνθρωποι άνθρωποι του Αγά. Απορούσαν με την υπομονή, την καλοσύνη και την ανεξικακία του και γι’ αυτό άρχισαν να μαλακώνουν την θηριωδία τους, να του δείχνουν μια κάποια συμπάθεια και να τον αποκαλούν «βελή», δηλαδή άγιο!Μάλιστα επέτρεψε ο Θεός να δείξει την εύνοιά Του προς τον ευσεβή Ιωάννη με ένα ασυνήθιστο θαύμα.Κάποτε ο Αγάς αφέντης του είχε ταξιδέψει στην Μέκκα της Αραβίας για προσκύνημα. Εκεί έλαβε ανεξήγητα ένα πιάτο ζεστό φαγητό, σε πιάτο που έφερε το οικόσημό του.Όταν επέστρεψε στο Προκόπιο εξέτασε την υπόθεση και αποκαλύφτηκε ότι του το έστειλε θαυματουργικά ο Ιωάννης! Από τότε σταμάτησαν τα βασανιστήρια.Του προτάθηκε να φύγει από το στάβλο, αλλά εκείνος αρνήθηκε και παρέμεινε εκεί προσευχόμενος μέρα και νύχτα. Ζητούσε κρυφά και κοινωνούσε των Αχράντων Μυστηρίων.Στις 27 Μαΐου του 1730 έστειλε μήνυμα στον ιερέα του χωριού να τον κοινωνήσει. Ο ιερέας του έστειλε τη Θεία Κοινωνία κρυμμένη σε ένα μήλο, που είχε κουφώσει, φοβούμενος τους Τούρκους.Κοινώνησε και παρέδωσε ήρεμα το πνεύμα του στο Χριστό, που τόσο είχε αγαπήσει και μιμηθεί στη σύντομη ζωή του.Οι Χριστιανοί του Προκοπίου ζήτησαν το σώμα του αγίου και το έθαψαν με μεγάλες τιμές. Στην κηδεία του έλαβαν μέρος και πολλοί Αρμένιοι και Τούρκοι, οι οποίοι είχαν μάθει για την αγία ζωή του.Το 1733 ο ευλαβής ιερέας που κοινωνούσε τον άγιο Ιωάννη και ήξερε για τα μαρτύριά του, τον είδε στον ύπνο του, ο οποίος του αποκάλυψε πως το σώμα του δεν υπέστη φθορά και του ζήτησε να κάνουν εκταφή και να το έχουν μαζί τους στους αιώνες για ευλογία και προστασία.Ο ιερέας δίστασε και τότε ένα ουράνιο φως είχε καλύψει τον τάφο και μια πύρινη στήλη ανέβαινε στον ουρανό.Οι πιστοί άνοιξαν τον τάφο και βρήκαν όντως απόλυτα άφθορο το σώμα του Ιωάννη, αν και είχαν περάσει τριάμισι χρόνια από την ταφή του, να ευωδιάζει!Το μετέφεραν με ευλάβεια και τιμές στο ναό τους χωριού, όπου άρχισαν νε επιτελούνται θαύματα σε Χριστιανούς και αλλοθρήσκους.Λίγο αργότερα σε σύρραξη του σουλτάνου με τον πασά της Αιγύπτου Ιμπραήμ, ο απεσταλμένος του σουλτάνου πασάς Οσμάν έδωσε διαταγή να καεί το ιερό λείψανο.Οι πιστοί με δάκρυα στα μάτια έβλεπαν να κατατρώνε οι φλόγες το θεοφόρο σώμα.Αλλά την άλλη μέρα, και ενώ είχε «χωνέψει» η φωτιά, βρήκαν το τίμιο λείψανο και πάλι άφθορο, απλά μαυρισμένο! Οι φλόγες το σεβάστηκαν!Το τοποθέτησαν σε αργυρή λάρνακα και εκείνο άρχισε και πάλι να κάνει θαύματα σε χριστιανούς και μουσουλμάνους!Κατά τη μικρασιατική καταστροφή του 1922 οι ευσεβείς κάτοικοι του Προκοπίου πήραν μαζί τους το ιερό λείψανο και το μετέφεραν με μύριους κινδύνους και περιπέτειες στην Ελλάδα.Από το λιμάνι της Μερσίνας μεταφέρθηκε στη Χαλκίδα, με έξοδα της ευσεβούς οικογένειας Παπαδόπουλου. Έμεινε εκεί ως το 1925, οπότε μεταφέρθηκε οριστικά στο Νέο Προκόπιο της Εύβοιας.Το 1930 θεμελιώθηκε περικαλλής ναός προς τιμή του. Εκεί παραμένει το τίμιο σκήνωμά του μέχρι σήμερα, σε βαρύτιμη λάρνακα και μαρμάρινη περίτεχνη θολωτή βάση.Το Νέο Προκόπιο Ευβοίας είναι ένα από τους πλέον δημοφιλείς προορισμούς χιλιάδων πιστών από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, κι αυτό διότι μαρτυρούνται άπειρα θαύματα από τον άγιο Ιωάννη.Καραβάνια προσκυνητών καταφθάνουν καθημερινά, να περάσουν μπροστά από τη λάρνακα του αγίου. Να τον προσκυνήσουν.Να τον παρακαλέσουν για τα προβλήματά τους ή να τον ευχαριστήσουν για τα επιτελούμενα θαύματά του!
Κυριάκος Κόκκινος, Δικηγόρος, Πρόεδρος της Κίνησης Οργανικότητας ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ
(Η επίκαιρη ιστορία της Πηνελόπης Δέλτα, που αξίζει να διαβάσετε με ανοικτές καρδιές, καθώς διερχόμαστε μέσα από την ευλογημένη περίοδο των Χριστουγέννων του 2021 κι αποδράμουν οι «εορτασμοί» – τρόπος του λέγειν – των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης του 1821 – Κείμενο που διαβάσαμε ως ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ, εις ανάμνηση ηρώων κι αγίων προτύπων μας, κατά την εκδήλωσή μας, του Δεκεμβρίου 2021, για την υποστήριξη των αστέγων της Αθήνας και την επίσκεψή μας στο Μετόχιο του Παναγίου Τάφου στην Πλάκα)
Στη σκηνή του Ομέρ Βρυώνη, οι πασάδες όλοι μαζεμένοι συζητούσαν.
Ήταν ν’ αποφασιστεί, πριν ξημερώσει, αν εσήμανε ή όχι η ώρα να πάρουν το Μεσολόγγι.
Η νύχτα ήταν σκοτεινή, το κρύο δυνατό, η ώρα περασμένη. Μα ειδήσεις είχαν φθάσει και ο Ομέρ είχε συγκαλέσει τους αρχηγούς, ανυπόμονος να τους ανακοινώσει τα μαντάτα και να εξασφαλίσει τη συγκατάθεση τους.
Ένδεκα χιλιάδες στρατός περιέζωνε για δύο ολόκληρους μήνες το χωριό, που ήταν τότε το ερημωμένο Μεσολόγγι, και δυο δοξασμένοι στρατηγοί, ο Κιουταχής και ο Ομέρ Βρυώνης, αμιλλούνταν ποιος να το πρωτοπάρει. Τα οχυρώματα ήταν χωματένια, μισογκρεμισμένα κι ελεεινά. Μέσα – που να το ήξεραν τότε οι Τούρκοι! – τριακόσια εξήντα παλικάρια όλα-όλα, διαφέντευαν την ημέρα και ξανάχτιζαν τη νύχτα τις χαλάστρες που άνοιγαν στον τοίχο τα τούρκικα κανόνια.
Από καιρό επέμεινε ο Κιουταχής πως μόνο με το σπαθί και τη φωτιά θα βάλουν γνώση στους Γκιαούρηδες και θα φέρουν σε λογαριασμό τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και τον Μάρκο Μπότσαρη, που πεισμάτωναν στην τρέλα τους ή να ελευθερώσουν τη χώρα ή να ταφούν μες στα ερείπια στης. Μα ο Ομέρ Βρυώνης, που μελετούσε την κατάκτηση του Μωριά και που ήθελε το Μεσολόγγι στρατιωτική του βάση, επέμενε να το πάρει με το καλό.
Και λόγια βαριά ανταλλάχθηκαν μεταξύ στους δυο στρατηγούς.
Γιατί τους είχαν παίξει οι Γκιαούρηδες, και πολύτιμος καιρός πήγε χαμένος σε συζητήσεις και διαπραγματεύσεις· ώσπου, ένα πρωί, ξαφνισμένοι είδαν οι πασάδες τον υπερήφανο στόλο του Ισούφη να σκορπά και να χάνεται μπρος σε επτά Υδρέικα καραβάκια, που με απλωμένα τα πανιά μπήκαν στη λιμνοθάλασσα και προκλητικά άραξαν στο Μεσολόγγι.
Και όταν συνήλθαν από τη σάστισή τους οι πασάδες, και παραπονέθηκαν και αγρίεψαν και πρόσταξαν την πόλη να παραδοθεί, τους αποκρίθηκε αυθάδικα ο Μάρκος Μπότσαρης: – Αν θέλετε τον τόπο μας, ελάτε να τον πάρετε.
Άφριζε ο Κιουταχής, γιατί είχε μπει πια μέσα ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης με επτακόσιους Μανιάτες, μαζί και ο Ζαΐμης, μαζί και ο Δεληγιάννης. Έβριζε και φώναζε ο οργισμένος πασάς, πως ξεφόρτωσαν πια τα Υδρέικα καράβια όπλα και πολεμοφόδια, και πως ποτέ πια δε θα παραδοθεί το Μεσολόγγι, αν δε χαθούν πρώτα πολλοί πιστοί και αν δεν πνιγούν οι Γκιαούρηδες στο αίμα.
Λόγια πικρά είχε ξεστομίσει ο Κιουταχής, και βαριά το έφερε ο Ομέρ Βρυώνης, τάχα πως αυτός είχε ταπεινώσει το γένος των πιστών, από πονοψυχιά για μια φούχτα σκύλους άπιστους.
Και το έφερε βαριά, γιατί, μες στα τραχιά λόγια του Κιουταχή, διέβλεπε την άλλη κατηγορία, που δόλια την κρυφομετάλεγαν φθονεροί αντίζηλοι του, τάχα πως γκιαούρικο αίμα έτρεχε και στις δικές του φλέβες, και γι’ αυτό λιποψυχούσε κάθε φορά που είχε να το χύσει σφάζοντας Χριστιανούς.
Είχε περάσει νύχτες άυπνες, ξαπλωμένος στη σκηνή του ο αγέρωχος Αρβανίτης, γιατί το έβλεπε και αυτός πως η κατάσταση άρχιζε να γίνεται κρίσιμη στο τούρκικο στρατόπεδο. Μετά την καταστροφή της Πέτας, σαν του έστειλαν οι Ρωμιοί τον Βαρνακιώτη για συνεννόηση, το νόμισε μεγάλο θρίαμβο που τον κατάφερε να προσκυνήσει και να προδώσει εκείνους που τον έστειλαν· και όμως, από τότε, πολλοί οπλαρχηγοί ξανάπιασαν τα βουνά κι έκοβαν τις συγκοινωνίες και όπλιζαν τους πληθυσμούς κι έφερναν χίλιες δυσκολίες στους πιστούς· και το κρύο είχε πιάσει, οι βροχές είχαν πλημμυρίσει το στρατόπεδο, το ψωμί σπάνιζε και οι στρατιώτες άρχισαν να γρινιά-ζουν. Και ύστερα από δύο ολόκληρους μήνες, ούτε κατά μια σπιθαμή δεν είχε προχωρήσει η επιχείρηση του υπερήφανου πασά.
Μα επιτέλους, τώρα είχαν φθάσει οι ειδήσεις που με τόση αγωνία τις περίμενε! Η τύχη είχε γυρίσει, ο Αλλάχ ήταν μαζί του. Τώρα ήλθε η ώρα να διαψεύσει το θρύλο της χριστιανικής του καταγωγής. Αύριο θα πνίξει το Μεσολόγγι στο αίμα.
Ξημέρωνε παραμονή των Χριστουγέννων.
Πλάγι στη σκηνή, σπαρμένη πλούσια μαξιλάρια και χαλιά, όπου ο Ομέρ Βρυώνης είχε συγκαλέσει τους πασάδες, σ’ ένα χωριστό διαμέρισμα, ανάμεσα στις αποσκευές του στρατηγού, ένας δούλος έψηνε καφέδες.
Οι ταπεινώσεις είχαν γύρει τις λιγνές του πλάτες, και βαθιά χαράκια είχαν σκάψει οι συλλογές ανάμεσα στα φρύδια και γύρω στο κλειστό του στόμα. Σκυμμένος πάνω σ’ ένα μαγκάλι, φαίνουνταν παραδομένος στη δουλειά του, τα μάτια καρφωμένα στο μπακιρένιο μπρικάκι.
Ο Ομέρ χτύπησε τα χέρια του.
-Γιάννη, φώναξε, φέρε καφέδες.
Και στο γραμματικό, που παράμερα στέκουνταν και περίμενε, έδειξε το τραπέζι και πρόσταξε: – Εσύ, κάθισε αυτού και γράφε.
Ο Γιάννης έχυσε με προσοχή τον καφέ σε τέσσερα-πέντε ζάρφια, και τα έφερε με το δίσκο μέσα στη σκηνή. Ο Ομέρ Βρυώνης, περπατώντας απάνω-κάτω, υπαγόρευε ένα γράμμα προς τον Βαρνακιώτη:
«Μάθε», έλεγε, «πως αύριο θα γευματίσω στο Μεσολόγγι».
– Αύριο, είπε μέσα του ο Γιάννης, δε θα γευματίσεις στο Μεσολόγγι – πρώτα ο Θεός…
Μα το πρόσωπο του δεν άλλαξε, ούτε φαίνουνταν να προσέχει εκείνα που έλεγαν γύρω του. Ένα-ένα, με αργές κινήσεις, ακούμπησε τα ζάρφια με τον καυτό καφέ εμπρός σε κάθε πασά, προσέχοντας μη χυθεί ούτε κόμπος από το μυρωδάτο ποτό.
-Φέρε και άλλους, πρόσταξε ο Βρυώνης, δείχνοντας μ’ ένα νόημα των μαύρων φρυδιών του πως τα ζάρφια ήταν λιγότερα από τους πασάδες.
Και χωρίς να σταθεί, με τα χέρια πίσω στη ράχη και τα μάτια χάμω, εξακολούθησε να υπαγορεύει τις τελευταίες του διαταγές στον Βαρνακιώτη:
«Κοίταξε να μάθεις πού πάγει ο στρατός που φεύγει για την Ακαρνανία, και βάσταξε τους αρματωλούς που έχουν προσκυνήσει, ώσπου να μάθεις πως πήρα το Μεσολόγγι. Είσαι υπεύθυνος για το Βραχώρι».
Απότομα στάθηκε εμπρός στον Ισμαήλ Χατζημπέντο, που, αργοκουνώντας το κεφάλι, κάτι σιγομουρμούριζε του Ισμαήλ Πλιάσα.
– Φοβάσαι; τον ρώτησε περιφρονητικά. Οι δυο πασάδες σώπασαν.
Έριξε ο Αλβανός μια πλαγινή ματιά του Κιουταχή, που σιωπηλά και ακατάδεχτα παρακολουθούσε τα κρυφομιλήματα των δυο Ισμαήλιδων, και με οργή, χτυπώντας το χέρι του στο τραπέζι, φώναξε:
– Ή αύριο ή ποτέ.
Και γυρνώντας στον Ισμαήλ Χατζημπέντο, χαμογέλασε και είπε:
– Μη φοβάσαι, πασά μου, τώρα πια ο Αλλάχ είναι μαζί μας, όλα μας έρχονται δεξιά!
Με το κεφάλι, χαμογελώντας, τον εγκαρδίωνε ο Άγος Βαστάρας.
-Πε τους, πε τους, πασά μου, τα μαντάτα.
Και τους τα είπε ο Ομέρ Βρυώνης.
Έφευγε, λέει, στρατός από μέσα από το Μεσολόγγι για τα δυτικά παράλια της Ακαρνανίας, όπου σκοπό είχε να σφάξει τους πληθυσμούς, ίσως και να αρπάξει το Βραχώρι που το φύλαγε ο Βαρνακιώτης, και να συλλάβουν τον Βαρνακιώτη ή να τον πείσουν να γυρίσει μαζί τους.
Κρυμμένος μες στα βούρλα είχε δει κάποιος άνθρωπος του τις ετοιμασίες στα Ελληνικά καράβια· 500 άντρες της φρουράς ετοιμάζουνταν να φύγουν με τρεις από τους αρχηγούς. Θα έφευγαν αύριο βράδυ, παραμονή των Χριστουγέννων. Τα ξημερώματα της μεγάλης τους εορτής, οι Γκιαούρηδες θα μαζεύουνταν όλοι στις εκκλησίες τους, για τη χριστουγεννιάτικη λειτουργία· αυτή ήταν η κατάλληλη ώρα…
Ο Κιουταχής τον διέκοψε μ’ ένα νόημα κατά τον Γιάννη, που στο πλαγινό διαμέρισμα, ανακούρκουδα εμπρός στο μαγκάλι, ανακάτωνε τον καφέ στο μπρίκι.
-Αυτός; έκανε ο Βρυώνης χωρίς να χαμηλώσει τη φωνή.
Και μ’ ένα αρνητικό σήκωμα του κεφαλιού πρόσθεσε:
-Μπα, δε μιλάει αυτός!
-Μα είναι Γκιαούρης! ψιθύρισε ο άλλος.
Ο Ομέρ χαμογέλασε.
-Δε μιλάει αυτός, είναι άνθρωπος μου, είπε με τρόπο που ν’ ακούσει ο Γιάννης. Έπειτα, έχω τη γυναίκα του και τα παιδιά του στα χέρια μου. Το ξέρει πως αν ακουστεί τίποτα απ’ όσα λέμε… – με το χέρι έκοψε τον αέρα: Έννοια σου!… Δε μιλάει αυτός.
Κάθισε στο ντιβάνι, αντίκρυ στο δούλο του, κι εξακολούθησε τις εξηγήσεις του.
Το ανατολικό μέρος της χώρας είναι το πιο αδύνατο· από κει θα γίνει το γιουρούσι, όταν σημάνει το σήμαντρο που θα καλεί τους Χριστιανούς στις εκκλησίες. Συνάμα όμως θα γίνει μια ψευτοπροσβολή από άλλο μέρος του οχυρώματος, έτσι που κι αν μείνουν μερικοί φρουροί στους τοίχους, θα τρέξουν εκεί και θ’ αφήσουν αφύλαχτο το ανατολικό μέρος…
Ο Γιάννης με τα μάτια καρφωμένα στο μπρικάκι του, άκουε κάθε λέξη· φαίνουνταν παραδομένος στον καφέ που φούσκωνε, κανένα νεύρο του προσώπου του δεν κούνησε. Και όμως στην καρδιά του ήταν χαλασμός.
Τη γυναίκα του, τα παιδιά του τα είχε ξεχάσει· του τα θύμισε τώρα ο πασάς. Ναι, ήταν στην Άρτα, αιχμαλωτισμένοι σαν κι αυτόν, όμηροι στα χέρια του Ομέρ Βρυώνη. Και του ήταν γραφτό ν’ ακούσει όλες τις ετοιμασίες και ν’ αφήσει την καταστροφή να συντελεστεί, αλλιώς η γυναίκα του και τα παιδιά του…
Σιγανά έχυσε τον καφέ στα ζάρφια, προσέχοντας μη σκορπιστεί το καϊμάκι’ την αγαπούσε πολύ την όμορφη γυναίκα του, τα τρελαίνουνταν τα παιδιά του. Για να μη κακοπάθουν αυτά δούλευε τόσον καιρό τον Τούρκο, και τον δούλευε πιστά. Το ήξερε πως θα πλήρωναν με το κεφάλι τους κάθε του πληροφορία· ώστε έπρεπε να καθίσει ήσυχος, να βουλώσει το στόμα του, ν’ αφήσει το μοιραίο να συντελεστεί.
Μοίρασε πάλι τους καφέδες και πήρε τ’ αδειανά ζάρφια. Μα και οι πασάδες τώρα σηκώνουνταν, η συνεδρίαση είχε τελειώσει. Όλοι ήταν πια σύμφωνοι, η επίθεση θα γίνουνταν τα Χριστούγεννα, την ώρα της λειτουργίας των Γκιαούρηδων.
Ένας-ένας χαιρέτησαν το στρατηγό και αποτραβήχθηκαν να ξαναπάν να κοιμηθούν, ώσπου να έλθει η ώρα της ετοιμασίας.
Ο Ομέρ Βρυώνης τυλίχθηκε στη σαμουρένια κάπα του και ξαπλώθηκε στο σοφά.
– Όχι, είπε του Γιάννη, που ρωτούσε αν θα γδυθεί. Δεν έχω καιρό σήμερα για πούπουλα· κλείσε τον μπερντέ και πήγαινε· δε σε θέλω πια.
Έσβησε τα κεριά ο Γιάννης, κατέβασε το κρεμαστό χαλί που χώριζε τη σκηνή του αφέντη από το διαμέρισμα με τις αποσκευές, και ξαπλώθηκε κοντά στο μαγκάλι να ζεσταθεί.
Έτρεμε πολύ, τώρα που δεν τον έβλεπαν πια, και τα δόντια του χτυπούσαν από σύγκρυο.
Έτσι λοιπόν είχαν αποφασίσει οι πασάδες· αύριο χριστουγεννιάτικα θα παίρνανε το Μεσολόγγι. Μα αυτός αποφάσιζε πως δε θα το πάρουν… Ναι, αυτός, ο δούλος του Ομέρ Βρυώνη, ο φτωχός Γιάννης Γούναρης από τα Γιάννινα, έτσι το ήθελε, να σωθεί το Μεσολόγγι.
Μα θα μπορέσει να το σώσει;
Το ήξερε αυτός πως βίγλες είχε παντού στους τοίχους απάνω. Τις έβλεπε, σαν έβγαινε να κυνηγήσει πουλιά για το τραπέζι του αφέντη του, που φύλαγαν μέρα και νύχτα άγρυπνα. Ούτε σκιά δεν άφηναν να σιμώσει. Θα του έριχναν ευθύς, αν έκανε να πλησιάσει. Και ούτε και σημείο δεν μπορούσε να κάνει, γιατί θα τον ένιωθαν οι Τούρκοι φρουροί. Δεν τον πείραζε που θα τον σκότωναν, μια φορά πεθαίνει ο άνθρωπος και γλιτώνει από την τούρκικη σκλαβιά. Μα που δε θα μάθαιναν οι πολιορκημένοι το καταχθόνιο σχέδιο των πασάδων…
Σηκώθηκε στον άγκωνά του, τα μάτια καρφωμένα στη φωτιά. Τα κάρβουνα είχαν χωνέψει, σκιές κοκκινόμαυρες κυμάτιζαν στη θρακιά με κάθε πνοή που περνούσε και, λίγο-λίγο, απόσβηνε και από ένα καρβουνάκι και σκορπούσε η στάχτη.
Μα ο Γιάννης δεν τα έβλεπε· έβλεπε τη γυναίκα του, νέα και όμορφη, χλωμούλα η καημένη, γιατί ήλιος δεν τη θωρούσε έτσι που ζούσε, μόνη, κρυμμένη πίσω από τα κλειστά παντζούρια της… Έβλεπε τα παιδάκια του, τα δυο του αγοράκια, όλο ζωή και σκανταλιά· γελούσαν συχνά, τα καημένα, γιατί ήταν μικρά και δεν είχαν καταλάβει ακόμα, στην αγκαλιά της μάνας, το βάρος της σκλαβιάς. Και τώρα έπρεπε να τα θυσιάσει…
Η καρδιά του ράγιζε. Ήταν άραγε ανάγκη; Μπορούσε και να μην είχε ακούσει τα λόγια των πασάδων…
Έσπρωξε την κουβέρτα του και σηκώθηκε αργά· ξεκρέμασε το τουφέκι του, που κρέμουνταν σ’ ένα καρφί και βγήκε έξω.
Γλυκοχάραζε η παραμονή των Χριστουγέννων, μα καμιά χαρά δεν ήταν στη φύση· όλη την εβδομάδα είχε ρίξει βροχή, το στρατόπεδο, μουσκεμένο, ήταν λίμνη απέραντη από λάσπη.
Και το Μεσολόγγι θα γίνουνταν αύριο λίμνη απέραντη από αίμα χριστιανικό… γιατί έτσι το αποφάσισαν οι πασάδες…
-Ε, μπαρμπα-Γιάννη, για πού;
Ο Γιάννης σήκωσε τα μάτια και γνώρισε το σταβλίτη του Ομέρ, που ετοιμάζουνταν για την πρωινή του προσευχή.
Τον χαιρέτησε με το χέρι χωρίς να σταματήσει.
-Πάγω να σκοτώσω θαλασσοπούλια, του αποκρίθηκε, για το μεζέ του αφέντη.
Του φώναξε ο Τούρκος:
– Μη σε δουν με το τουφέκι οι Γκιαούρηδες, και σε πάρουν για πολεμιστή!
Και κακανίζοντας γονάτισε στην ψάθα του, γυρισμένος κατά την ανατολή.
Ο Γιάννης δεν αποκρίθηκε· με ήσυχο, τακτικό βήμα τράβηξε για τη λιμνοθάλασσα.
Το βράδυ εκείνο της παραμονής των Χριστουγέννων, ο γραμματικός του Μακρή, ο Θανάσης, γύριζε, μονάχος μες στο μονόξυλό του, από το Ανατολικό, το ηρωικό νησάκι στην είσοδο του κόλπου, που μόνο πια έμενε ελεύθερο σ’ όλη την περιφέρεια, μαζί με το Μεσολόγγι. Η ξηρά ήταν όλη στα χέρια των Τούρκων· μόνη συγκοινωνία έμενε πια από τη θάλασσα.
Βιάζουνταν να φθάσει στο Μεσολόγγι για να κάνει Χριστούγεννα με τους δικούς του και για ν’ αποχαιρετήσει τους αρχηγούς Τσόγκα, Γρίβα και Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, που έφευγαν με τα καράβια το ίδιο εκείνο βράδυ. Πεντακόσιοι άντρες διαλεγμένοι έφευγαν μαζί τους για επιχείρηση μυστική.
Από τότε που είχαν ξεφορτώσει τα Υδρέικα καράβια άντρες, τουφέκια και τροφές, οι Τούρκοι είχαν σταματήσει τις επιχειρήσεις τους· το καταλάβαιναν πως από χορτασμένους δεν το παίρνουν το Μεσολόγγι, και τους άφηναν ήσυχους ώσπου να πεινάσουν πάλι.
Χαμογέλασε ο Θανάσης. Πείνα το Μεσολόγγι δε φοβούνταν πια όσο βαστούσαν τη θάλασσα τα Υδρέικα καράβια…
Μ’ αφού τους άφηναν οι Τούρκοι ελεύθερα τα χέρια, καλό ήταν να δουν αν δε γίνεται τίποτα από το Βραχώρι…
Έξαφνα, στην ακρογιαλιά είδε ο Θανάσης έναν άνθρωπο που με το μαντίλι τού έγνεφε να πλησιάσει.
Γύρισε τη βάρκα του κατά την ξηρά.
– Ποιος είσαι; φώναξε, και τι θέλεις;
– Έλα, μη φοβάσαι… είμαι φίλος, του αποκρίθηκε ο άλλος.
Ο Θανάσης σίμωσε και ξεχώρισε καλά τον άνθρωπο.
Είχε σκυφτούς τους ώμους και φαίνουνταν κατάκοπος· τα ρούχα του ήταν πιτσιλισμένα λάσπες, σα να είχε κάνει μακριά πορεία, και στο χέρι βαστούσε τουφέκι κυνηγού.
Ο Θανάσης έσπρωξε το μονόξυλό του στην αμμουδιά, κοντά του.
-Τι θέλεις; τον ρώτησε από μέσα από τη βάρκα. Ο άλλος έριξε πίσω του μια ματιά, βεβαιώθηκε πως είναι μόνος, και σκύβοντας είπε γρήγορα:
– Τρέξε στο Μεσολόγγι, πες τους πως τα χαράματα θα γίνει γιουρούσι· ξέρουν πως φεύγουν οι αρχηγοί, πως παίρνουν πεντακόσιους άντρες, και την ώρα της λειτουργίας θα σας ρι-χθούν οι Τούρκοι.
Ο Θανάσης πήδηξε στην ξηρά.
– Ποιος είσαι; ρώτησε τον άγνωστο, και ποιος σου τα ‘πε όλα αυτά;
-Είμαι ο κυνηγός του Ομέρ Βρυώνη, και είμαι από τα Γιάννινα, Χριστιανός.
Ο Θανάσης τον έσπρωξε με αηδία, κι έκανε να ξαναμπεί στη βάρκα· μα ο άλλος τον βάσταξε από το μανίκι.
– Μη με υποψιάζεσαι και μη με αποδιώχνεις, είπε βραχνά. Τρέξε να τους τα πεις, αλλιώς πάει το Μεσολόγγι.
Η φωνή του μαρτυρούσε τέτοια αγωνία, που ο Θανάσης ταράχθηκε.
-Πώς τα ‘μαθές αυτά που λες; ρώτησε.
-Τα λέγανε οι πασάδες αναμεταξύ τους, ήμουν εκεί και τ’ άκουσα.
– Ποιοι ήταν οι πασάδες;
Ο άγνωστος τους ονόμασε και του εξήγησε με δυο λόγια σε ποιο μέρος θα χτυπούσαν οι Τούρκοι, γιατί ήξεραν πως ήταν το πιο αδύνατο.
– Θα κάνουν ψεύτικο γιουρούσι απ’ αλλού, μην τους πιστέψετε.
Ο Θανάσης τον άκουε, αλλά δίσταζε ακόμα.
– Αν είσαι Χριστιανός, γιατί δεν πολεμάς μαζί μας, παρά δουλεύεις τον Τούρκο; ρώτησε.
Ο ξένος έκανε ν’ απαντήσει, το στόμα του τεντώθηκε νευρικά, μα καμιά φωνή δε βγήκε, κι έσμιξε τα χέρια. Ο Θανάσης τον λυπήθηκε.
– Έλα μαζί μου, του είπε, τι ανάγκη τους έχεις; Έπειτα αν γυρίσεις τώρα θα σε σκοτώσουν.
Ο ξένος σήκωσε το πρόσωπο του, η όψη του ήταν αναλυμένη.
– Το τι θα γίνω εγώ, δεν πειράζει, έκανε, μα έχει στα χέρια του τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου…
Τα μάτια του ξαφνικά γέμισαν δάκρυα· πέταξε πάνω τα χέρια του και γύρισε και χάθηκε στο σουρούπωμα.
Ο Θανάσης δε δίστασε πια. Πήδηξε στο μονόξυλό του, και βιαστικά έκανε για το Μεσολόγγι.
Ήταν νύχτα βαθιά σαν έφτασε. Τρεχάτος πήγε στου Μάκρη και του είπε όσα άκουσε, κι ευθύς φώναξε κείνος τους άλλους αρχηγούς, που αμέσως σταμάτησαν τα καράβια, έτοιμα για να σαλπάρουν. Κατά διαταγή του Μαυροκορδάτου, ο Γρίβας αποβίβασε βιαστικά εκατό του άντρες, και με τον Τσαλαφτίνο και τον Κουμουντουράκη έτρεξαν κι έπιασαν τα οχυρώματα· την ίδια ώρα ο αρχιεπίσκοπος μάζεψε τους παπάδες και διέταξε να κλείσουν όλες οι εκκλησίες, και να ειδοποιηθούν τα ποίμινια πως λειτουργία χριστουγεννιάτικη δε θα γίνει, παρά θ’ αγρυπνήσουν οι Χριστιανοί όλοι στους τοίχους απάνω.
Ο Μάρκος Μπότσαρης και ο Λόντος, με τετρακόσια τους παλικάρια, είχαν πιάσει το κέντρο όπου ήταν η πύλη του οχυρώματος· ο Ζαΐμης με άλλους εξακόσιους πήραν τη δυτική μεριά, και μεγάλη δύναμη από χίλιους διακόσιους άντρες, με τον Γρίβα, τον Μακρή, τον Ροζοκότσικα και τον Δελιγιάννη, σκορπίστηκαν στο ανατολικό μέρος όπου ήταν να γίνει το γιουρούσι, ενώ άλλοι έπιαναν τα χαμηλά σπίτια εμπρός, κατά τον κάμπο, και άλλοι, κρυμμένοι στη σκιά, στα πόδια του τοίχου, περίμεναν σιωπηλά. Σύννεφα πυκνά σκέπαζαν τον ουρανό. Παντού σκοτάδι.
Από την άλλη μεριά του τοίχου οκτακόσιοι Τούρκοι τοιχοπηδηχτάδες, όλοι άντρες διαλεγμένοι και γεροί, με σκοινιά, μπήκαν σιωπηλά στο χαντάκι που περιτριγύριζε το οχύρωμα και κρύφθηκαν μες στα βούρλα, στο ανατολικό μέρος, όπου τα φρούρια ήταν πιο ευκολοπήδηχτα. Δυο χιλιάδες πεζικό, περπατώντας στα νύχια, σίμωσαν κρυφά, έτοιμοι να τους υποστηρίξουν. Πίσω τους, άλλες οκτώ χιλιάδες περίμεναν τη χαραυγή για να ορμήσουν στα οχυρώματα με το πρώτο σύνθημα.
Όλη νύχτα, από τα δύο μέρη του τοίχου, Έλληνες και Τούρκοι παραμόνευαν κρυμμένοι, χωρίς να υποψιάζονται ούτε τούτοι ούτ’ εκείνοι, πόσο κοντά αγρυπνούσε ο εχθρός. Οι εκκλησίες ήταν κλειστές, τα κεράκια σβηστά.
Απάνω στα οχυρώματα, οι παπάδες ψιθυριστά εγκαρδίωναν κι ευλογογούσαν τους άντρες, και σιωπηλά τους έδιναν την ευχή τους.
Έξαφνα, στη νυχτερινή σιωπή, όλα μαζί τα σήμαντρα σήμαναν τη λειτουργία.
Και τότε άρχισε το πανηγύρι.
Από τη μίαν άκρη στην άλλη του τοίχου, φωνές και αλαλαγμοί σχίζουν τον αέρα’ με τα σπαθιά στα δόντια ορμούν του Ομέρ Βρυώνη οι τοιχοπηδηχτάδες, ρίχνουν τις σκάλες, σκαρφαλώνουν στις επάλξεις, μπήγουν δυο σημαίες. Μα τα παλικάρια αγρυπνούσαν.
Σαν τοίχο ζωντανό προβάλλουν τα στήθη τους στο ανθρώπινο κύμα που ανεβαίνει με λύσσα σιωπηλά, αρπάζουν τους ξαφνιασμένους Τούρκους, τους σηκώνουν από το χώμα, τους γκρεμίζουν στο χαντάκι· τρίζοντας τα δόντια τσακίζουν τις σημαίες, ρίχνονται στους καινούριους που σκαρφαλώνουν, τους γκρεμίζουν και αυτούς· τα σπαθιά σφυρίζουν θερίζοντας κεφάλια, βροντούν τα τουφέκια σκορπώντας όλεθρο και τρόμο, τα πόδια γλιστρούν στο γλιτσιασμένο από το αίμα χώμα.
Τρεις ώρες βαστά το πανδαιμόνιο.
Κουρασμένοι, πατώντας στα πτώματα, αποτραβιούνται οι Τούρκοι. Δεκατισμένοι, νικημένοι, αποθαρρυμένοι, υποχωρούν και φεύγουν.
Πηδούν από τους τοίχους οι δικοί μας, τους παίρνουν κατά πόδι και τους σκορπούν αλαλιασμένους στον κάμπο. Δώδεκα σημαίες κείτονται στη λάσπη, πεντακόσιοι πεθαμένοι φράζουν το χαντάκι.
Μετριούνται οι δικοί μας, λείπουν έξι παλικάρια.
Η λειτουργία είχε γίνει, αλλά με μπαρούτι και με αίμα.
Τ’ ακούν οι οπλαρχηγοί απάνω στα βουνά, και κλειούν το Μακρυνόρος.
Τ’ ακούν και οι Τούρκοι, πως Μαυρομιχάλης και Τσόγκας έπεσαν στην Κατοχή και χάλασαν τους δικούς τους, και τρόμος τους πιάνει. Σαν από μαύρο σύννεφο βροντοκυλά το άκουσμα πως Καραϊσκάκης και Οδυσσέας τραβούν για το Μεσολόγγι, και πανικός τους ταράζει. Παραμονή Άη-Βασίλη, νύχτα, σηκώνουν οι πασάδες το στρατό, και με τέτοια βία φεύγουν, που όλα τους τα κανόνια, πολεμοφόδια, τροφές, και έπιπλα ακόμη των πασάδων, μένουν στα χέρια των Ελλήνων, που το άλλο πρωί, ξαφνικά, βλέπουν τον κάμπο έρημο από εχθρούς.
Έτσι εόρτασε το Μεσολόγγι τα Χριστούγεννα του 1822.
Κάπου στην Κλεισούρα μέσα, όπου περνά ο δρόμος που από το Μεσολόγγι πηγαίνει στο Βραχώρι, άσπριζε ένα ερημοκλήσι, η Παναγία η Ελεούσα. Ο διαβάτης, που κουρασμένος στέκουνταν ν’ ανασάνει ή έμπαινε στο εκκλησιδάκι ν’ ανάψει ένα κεράκι, ήξερε πως θα βρει ένα ποτήρι κρύο νερό να σβήσει τη δίψα του, ή μια φωτιά να στεγνώσει τα ρούχα του, αν τον είχε πιάσει μπόρα στο δρόμο.
Φτωχό ήταν το ερημοκλήσι, φτωχό και το κελί του μοναχού που το φύλαγε, γιατί φτωχοί ήταν και οι Χριστιανοί που του είχαν δώσει από το στέρημά τους για να τα χτίσει.
Μα φεύγοντας, ο διαβάτης μελετούσε τη φιλοξενία του ερημίτη, και απορούσε με τη θλιμμένη του ηρεμία και τη σαν απόμακρη φωνή του.
Χρόνια πολλά κάθουνταν εκεί μέσα ο μοναχός, μα κανένας δεν τον γνώριζε, γιατί δεν ήταν από τον τόπο· ούτε τον άκουσε ποτέ κανείς να πει από που ήταν και ποιες φουρτούνες τον είχαν ρίξει εκεί. Λόγια πολλά δεν ήξερε ο ερημίτης· τα είχε ξεμάθει στη μοναξιά του.
Σκυφτός πάντα και σιωπηλός, κάθουνταν ώρες στην πόρτα του κελιού του, αφηρημένος σε βαθιά θλιμμένη συλλογή, ή βυθισμένος στην ατέλειωτη προσευχή του.
Μόνος και αποτραβηγμένος ζούσε εκεί μέσα, απείραχτος και άγνωστος, μνημονεύοντας την πεθαμένη του αγάπη και τα σφαγμένα του αγγελούδια. Δάκρυα ποτέ δεν είδε κανείς στα μάτια του· τα είχε χύσει όλα σαν έμαθε την εκδίκηση του αφέντη του που, με το αίμα της καρδιάς του δούλου του, είχε πληρώσει την απελευθέρωση του Μεσολογγίου.
Έφθασαν και φέτος οι ευλογημένες ημέρες των Χριστουγέννων κι έχω και πάλι μέσα μου αναμιγμένα συναισθήματα από την εμπειρία μου μέσα στην κοινότητα, που έχουμε φτιάξει για να ζήσουμε, η οποία πολύ λίγο αγγίζει το αληθινό τους νόημα. Σε λίγες γραμμές, θα μεταφέρω λίγες σκέψεις από τη δική μου εμπειρία. Η εορτή των Χριστουγέννων αποτελεί για όσους ενσκύπτουν, έστω λίγο, στο χαροποιό τους μήνυμα, πηγή των πλέον θερμών, αισιόδοξων και αγαπητικών συναισθημάτων, αναμνήσεων και σκέψεων! Όλα ξεπηδούν αυτόματα βαθιά μέσα μας, απλά και μόνον καθώς συλλογιζόμαστε το μέγα μυστήριο της Ενανθρώπισης! Με πόση Αγάπη ο Δημιουργός του Κόσμου εξέρχεται από την ανεπίδεκτη ανθρώπινης προσπέλασης και εμπειρίας υπέρτατη κατάστασή Του, για να εισέλθει εντός του κτιστού κόσμου, μεταβάλλοντάς τον με ένα μοναδικό τρόπο, ανοίγοντας, με απόλυτο σεβασμό στην ανθρώπινη ελευθερία, οδούς σωτηρίας, εκεί που υπήρχε μόνον απελπισία και ζόφος! Το Άκτιστο εξέρχεται του «Υπέρφωτου Γνόφου» της «Κρυφιόμυστης Σιγής» και «Θείας Αφθεγξίας», ως οι Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και Μάξιμος ο Ομολογητής περιγράφουν αποφατικά την εμπειρία της Φύσης Του κι εισέρχεται στο κτιστό, διαλεγόμενο έκτοτε με τα δημιουργήματά Του, για να τους παράσχει το βίωμα, την απτή εμπειρία κι απόδειξη των μεγάλων μυστηρίων της ζωής, του πώς αυτή κατακτάται, πώς γίνεται η υπέρβαση του θανάτου, ποια η φύση του, πώς η θυσιαστική αγάπη υπερβαίνει και διορθώνει κάθε πτώση και κάθε κακό μέσα σε συνθήκη σεβασμού και ελευθερίας! Τα Χριστούγεννα αποτελούν με όρους ιατρικής, που τόσο έχει μπει στην καθημερινότητά μας, τον ετήσιο πνευματικό εμβολιασμό των ανθρώπων, που ανοίγουν την καρδιά και το νου τους, έστω με επιφύλαξη, έστω με ερωτηματικά, στην ακατάληπτη σύνδεσή μας με την υπέρτατη Θεία Φύση, εμπιστευόμενοι την προτροπή κι υπόσχεση του Χριστού μας: «Αγωνίζεσθε εισελθείν διά της στενής πύλης” [Λουκ. ιγ’24]; “Αιτείτε και δοθήσεται υμίν, ζητείτε, και ευρήσετε, κρούετε, και ανοιγήσεται υμίν» (Να αγωνίζεστε να μπείτε μέσα από τη στενή πύλη. Αιτηθείτε και θα σας δοθεί, ζητείστε και θα βρείτε, χτυπήστε και θα σας ανοιχθεί). Γενόμενοι δεκτικοί των άνωθεν δωρεών, με ένα χαμόγελο, μια αγκαλιά, μια δωρεά αγάπης, ένα καλό λόγο και μια χειρονομία συμπάθειας, υπερβαίνουμε και εμείς την εμπειρία της περιορισμένης μας φύσης και για λίγο χρόνο, όσο η εγκόσμια ζωή μας, ζούμε την υπέρλαμπρη χαρμολύπη, τη συνεχή σύζευξη με τις δωρεές του Πνεύματος, το φωτισμό του εγκόσμιου σκότους με τις ακτίνες του Ακτίστου Φωτός, που εισήλθε άπαξ κι έκτοτε δεν εξήλθε του κόσμου μας! Αρκεί να ανοίγουμε τους «οφθαλμούς» μας και να εκτείνουμε τα χέρια μας σε αναζήτησή Του. Έτσι ενεργοποιείται το δικό μας πνευματικό ανοσοποιητικό σύστημα, που αντιστεκόμενο σε αυτό που η δυτική εμπειρία ονόμασε μέσω του Μαξ Βέμπερ «απομάγευση του κόσμου», αποκρούει κάθε επίθεση αρνητικότητας και διατηρεί την εμπειρία σταθερά προσανατολισμένη στην ελπίδα κι αγάπη του ενανθρωπισθέντος Χριστού! Χριστός γεννάται δοξάσατε!
Κυριάκος Κόκκινος, Δικηγόρος, Διαπραγματευτής, CSAP Συστημικός Αναλυτής, Coach, Εκπαιδευτής Ενηλίκων, Πρόεδρος της Κίνησης Οργανικότητας ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ, OYK 102 σχολείο ΥΚΤ
Την Τετάρτη, 19/8/2020, φίλοι της Περιπατητικής Φιλοσοφικής Σχολής της Κίνησης Οργανικότητας ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ επισκεφθήκαμε το λόφο του Πύργου στις Λιβανάτες, όπου βρίσκονται οι ανασκαφές του αρχαίου Κύνου, του κύριου οικισμού και λιμανιού των Οπουντίων Λοκρών, όπου και συζητήσαμε για την ιστορία του Αίαντος του Λοκρού, τη δύναμη, την αλαζονεία, την ύβρη, τη νέμεση και τη μετάνοια, σε έναν ακόμη Μεταμορφωτικό Διάλογο.
Αρχαίος Κύνος Λιβανατών
Στην άκρη της πόλης των Λβανατών Φθιώτιδας, δημοτικής Κοινότητάς του Δημου Λοκρών (Αταλάντης) βρίσκεται ο Κύνος, αρχαιολογικός χώρος στον οποίο εντοπίστηκαν, ύστερα από ανασκαφές, ερείπια του ομώνυμου αρχαίου οικισμού της Οπουντίας Λοκρίδας. Η μακραίωνη αυτή χρήση του χώρου συνιστά και μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και ανατρεπτικές παραμέτρους της ανασκαφής του Κύνου καθώς αποτελεί μια από τις σπάνιες περιπτώσεις οικισμού με συνεχή χρήση μέχρι και τη σύγχρονη εποχή. Βρίσκεται σε μια από τις πιο δραστήριες σεισμολογικά περιοχές της Ελλάδας εφόσον εμπίπτει στην ακτίνα δράσης του γνωστού ρήγματος της Αταλάντης που έχει δώσει στο παρελθόν πολλούς καταστροφικούς σεισμούς, μερικοί από τους οποίους μας είναι γνωστοί από την αρχαία ελληνική γραμματεία. Μετά από κάθε σεισμό οι κάτοικοι δεν εγκατέλειπαν το χώρο αλλά ισοπέδωναν τα ερείπια και πάνω από αυτά έκτιζαν νέα.
Σε όσες περιπτώσεις κάποια τμήματα των κτηρίων ήταν επισκευάσιμα χρησιμοποιούσαν συμπληρώνοντάς τα, όπου χρειαζόταν, για να επιτύχουν νέο χρηστικό οικοδόμημα. Αυτή η πρακτική μετά από σεισμικό επεισόδιο των μέσων του 12ου αιώνα π. Χ. απεικονίζεται ευκρινώς στα διατηρούμενα οικοδομήματα της ανασκαφής που μπορεί ο επισκέπτης να δει σήμερα.Ο Κύνος αναφέρεται από τον ‘Ομηρο, ως μια από τις πόλεις της ανατολικής Λοκρίδος, που μετείχαν στην Τρωική εκστρατεία (Ιλιαδα, ΙΙ, 531-533).
Η ανατολική Λοκρίδα αποτελούσε τμήμα του μυκηναϊκού κόσμου και ο Κύνος ήταν το κυριότερο λιμάνι της, που σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές κατοικήθηκε από τον Δευκαλύωνα και την Πύρρα (Στράβων ΙΧ, 4,2) ή από τον ήρωα Λοκρό, που έδωσε το όνομά του στην περιοχή. Σε χαμηλό παραθαλάσιο λόφο στη θέση Πύργος ή Πάτι στην παραλία Λιβανατών, βορειοανατολικά της σύγχρονης κοινότητας, οικοδομικά λείψανα ταυτίστηκαν με την αρχαία ομηρική πόλη Κύνο, το σπουδαιότερο λιμάνι της Οπουντίας Λοκρίδας, απο το οποίο ο Αίας ο Λοκρός, ξεκίνησε για να πάρει μέρος στον Τρωικό πόλεμο υπέρ των Αχαιών, με 40 ολόμαυρα πλοία και με 4.800 άνδρες, αφού η χωρητικότητα του κάθε πλοίου ήταν 120 άτομα.
Ο Αίας υπηρξε τρομερός μαχητής, άψογος ακοντιστής και τοξότης και απίστευτα ταχύς αν και μικρόσωμος. Τα φυσικά του αυτά γνωρίσματα οδήγησαν σε πράξεις ξακουστές και έγραψαν τελικά το όνομα του στην ιστορία, όπως έμεινε όμως κι η υπεροψία κι η άκρως ασεβής συμπεριφορά του με την κακοποίηση της μάντισσας Κασσάνδρας μέσα στο Ιερό της Αθηνάς μετά την Άλωση της Τροίας. Για τη βέβηλη αυτή πράξη, καταδικάστηκε σε λιθοβολισμό από τους συμμαχητές του και αφού γλύτωσε ως ικέτης της Αθηνάς, την οποία προσέβαλλε, συνεχίζοντας αμετανόητος να υβρίζει τους Θεούς με την αλλαζονική του συμπεριφορά, μετά πολλά δεινά, τιμωρήθηκε απο τον Ποσειδώνα και χάθηκε στη θάλασσα λίγο πριν την Εύβοια. Ανασκαφική διερεύνηση στο βορειοδυτικό τμήμα του λόφου έδειξε ότι η θέση χρησιμοποιήθηκε συνεχώς από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3000-2800 π.Χ.) μέχρι τους Βυζαντινούς χρόνους (5ος – 6ος αι. μ.Χ.).Τα καλύτερα σωζόμενα αρχιτεκτονικά λείψανα ανήκουν στην Υστεροελλαδική ΙΙΙΓ, δηλαδή στο 12ο αι. π.Χ. Οι προγενέστερες περίοδοι της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (14ος και 13ος αι. π.Χ.) αντιπροσωπεύονται από σπαράγματα τοίχων, δάπεδα και κεραμική. Σε βαθύτερα στρώματα βεβαιώθηκε η Μεσοελλαδική χρήση του χώρου, με την διερεύνηση έξι (6) κιβωτιόσχημων τάφων. Ο λόφος περβάλλεται από τείχος πρώιμης ελληνιστικής εποχής κτισμένο με μεγάλες λαξευτές λιθόπλινθους, κατά το ισόδομο σύστημα. Η κατοίκηση του χώρου κατά τη γεωμετρική, αρχαϊκή και κλασική περίοδο βεβαιώνεται μόνο από την περισυλλεγείσα κεραμική, χωρίς παρουσία οικοδομικών λειψάνων, διότι ο λόφος ισοπεδώθηκε συστηματικά κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο και τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους, μετά το πέρας των οποίων εγκαταλείφθηκε.
Ο Αρχαιολογικός χώρος του Κύνου στις Λιβανάτες
Σύμφωνα λοιπόν με τα ανωτέρω οι καλύτερα διατηρούμενες οικιστικές φάσεις στον Κύνο ανήκουν στην Υστεροελλαδική ΙΙΙΓ΄. Περίοδο καθώς και στη μεταβατική περίοδο προς την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, την άλλως γνωστή ως Υπομυκηναϊκή, περίοδοι που καλύπτουν το διάστημα από τα μέσα περίπου του 12ου αι. π. Χ. μέχρι τα μέσα του 11ου αι. π. Χ. Εδώ είχαν αναπτυχθεί συγκροτήματα οικιστικού και βιοτεχνικού χαρακτήρα γεγονός που επιβεβαιώνουν και τα κινητά ευρήματα της ανασκαφής. Δύο κλίβανοι, ένας κεραμικός και ένας μεταλλουργικός σωζόμενοι τμηματικά καθώς και μεγάλος αριθμός σκωριών και οστράκων αγγείων ατυχούς όπτησης συνηγορούν ότι οι κάτοικοι του οικισμού δραστηριοποιούντο στην παραγωγή κεραμικών αντικειμένων και στην μεταλλουργία κατά τον 12ο αιώνα. π. Χ.
Η κεραμική παραγωγή του Κύνου χαρακτηρίζεται από την υψηλή της ποιότητα και τον πλούτο και την πρωτοτυπία των διακοσμητικών θεμάτων φαίνεται δε ότι πολλά προϊόντα της προορίζονταν για εξαγωγή. Αυτή η κεραμική παραγωγή, κυρίως η εικονιστική, μας έχει δώσει αγγεία κοσμημένα με θέματα πρωτόφαντα για την μυκηναϊκή εικονογραφία και έχει κάνει γνωστό τον Κύνο στην παγκόσμια κοινότητα. Ο μεγάλος αριθμός υφαντικών βαρών, σφοντυλιών και κελυφών πορφυρών δείχνει ότι μία άλλη ασχολία των Κυναίων ήταν η υφαντική και η βαφική προφανώς στο πλαίσιο οικοτεχνικής οικονομίας. Αποθήκες γεμάτες πιθάρια και πιθανόν κοφίνια που περιείχαν δημητριακά και όσπρια είναι απόδειξη ότι η γεωργία αποτελούσε, όπως άλλωστε και σήμερα, βασική βιοποριστική ενασχόληση των ανθρώπων της περιοχής. Προκαταρκτική παλαιοβοτανική έρευνα φυτικών καταλοίπων της ανασκαφής, βεβαιώνει την καλλιέργεια σίτου, γονόκοκκου και δίκοκου, φακής, κουκιών, κριθαριού, λαθουριού και ελιάς.
Πιθανολογείται και η καλλιέργεια των αμπελιών κατά την μυκηναϊκή εποχή, ήταν δραστηριότητα των Οπουντίων Λοκρών της κλασικής εποχής, που παραδίδεται από την αρχαία γραμματεία και επιβεβαιώνεται από την απεικόνιση τσαμπιού σταφυλιού και στις δύο όψεις των λοκρικών νομισμάτων. Στις επιχώσεις της ανασκαφής του Κύνου της μέσης εποχής βρέθηκαν κατάλοιπα της πανίδας της περιοχής ή μελέτη των οποίων παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για την τοπική οικονομία, τις διατροφικές συνήθειες και τις θρησκευτικές πρακτικές των Λοκρών. Μεταξύ των οποίων αναγνωρίζονται μεγάλος αριθμός αιγοπροβάτων, χοίρων, ιπποειδών και μικρόσωμων αγελάδων. Οστά όνων σε αφθονία είναι παρόντα μεταξύ των οστών, οι οποίοι προφανώς χρησίμευαν για τις μεταφορές, ενώ τα άφθονα κάθε ποικιλίας ελαφιών μαρτυρούν ότι το κυνήγι ήταν όχι, μόνον άθλημα των ευγενών αλλά και πηγή τροφής και πρώτων υλών για την βιοτεχνία και την ναυπηγική, όπως και τα λοιπά εξημερωμένα ζώα, των οποίων το δέρμα, το τρίχωμα ακόμα και τα οστά ή τα κέρατα είχαν πολλαπλή χρησιμότητα (π.χ. υποδηματοποιία, χιτώνες, θώρακες, νήματα, εργαλεία, κοσμήματα, εξαρτήματα ενδυμασίας κ.λ.π.).
Λιγότερα είναι τα δείγματα από αγριογούρουνο. Η παρουσία οστών θηραμάτων είναι η έμμεση απόδειξη ότι στα τέλη της εποχής του Χαλκού υπήρχαν στην περιοχή πλούσια και πυκνά δάση απαραίτητη προϋπόθεση για την διαβίωση αγρίων ζώων. Υλοτόμοι, ξυλουργοί και λιθοξόοι συγκαταλέγονται μεταξύ των επαγγελματιών των κατοίκων του μυκηναϊκού Κύνου, όπως μπορούμε να συμπεράνουμε από τα ανάλογα εργαλεία που συγκεντρώθηκαν κατά την ανασκαφή. Όπως αναφέρθηκε, εικάζεται ότι ο λόφος στο Πάτι ή Λουτρό, που ονομάζεται Κύνος, είναι το λιμάνι της ομώνυμης πόλης.Η ταύτιση πρέπει να είναι ασφαλής όχι μόνον διότι τα ανασκαφικά δεδομένα την υποστηρίζουν, όπως και η θέση του οικισμού, αλλά και τα λείψανα λιμενικών εγκαταστάσεων που έχουν εντοπισθεί πρόσφατα και στη θάλασσα και στη ξηρά. Οι οχυρωμένες λιμενικές εγκαταστάσεις δεν είναι άγνωστες στη Μεσόγειο κατά την Αρχαιότητα και μία τέτοια πρέπει να αποτελούσε και ο Κύνος.Βέβαια οι ορατές λιμενικές εγκαταστάσεις δεν ανήκουν στην μυκηναϊκή εποχή, με βάση όμως μια αρχή ισχύουσα διαχρονικά, σύμφωνα με την οποίαν η χρήση ενός χώρου δεν μεταβάλλεται σε μάκρος χρόνου χωρίς λόγο, εφόσον αυτός εξυπηρετεί τους σκοπούς για τους οποίους επιλέχθηκε και οργανώθηκε εξ αρχής, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι και κατά την μυκηναϊκή περίοδο τα μέχρι στιγμής γνωστά αρχαιολογικά στοιχεία εδώ ήταν το κύριο λιμάνι της περιοχής.
Η αποκάλυψη της fractal μορφοκλασματικής μορφής του κόσμου μέσα στη φύση, αποτελεί κύριο εργαλείο σοφίας και βίωσης των αρχετυπικών ιδεών, που διέπουν τη λειτουργία του στα διάφορα επίπεδά του! Ανοίξτε τα αισθητήρια και βιώστε τα μηνύματα , που υπάρχουν παντού !
Το Δραματικό Τρίγωνο Κάρπμαν, είναι το πιο διαδεδομένο μοντέλο σχέσεων μεταξύ ανθρώπων. Περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1968 από τον κλασσικό λόγιο της συναλλακτικής ανάλυσης, τον Στίβεν Κάρπμαν.
Πρόκειται για το γεγονός ότι οι άνθρωποι χειραγωγούν ο ένας τον άλλον, εξαρτώνται ο ένας από τον άλλον και κουράζονται πολύ από αυτό. Δεν υπάρχει μεγάλη ευτυχία σε τέτοιου είδους σχέσεις και οι άνθρωποι γίνονται πολύ εξαντλημένοι για να αλλάξουν. Ωστόσο, υπάρχει μια λύση.
Παρακάτω μπορείτε να μάθετε περισσότερα για το τρίγωνο Κάρπμαν. Να θυμάστε πως προκειμένου να επιλυθεί ένα πρόβλημα, πρέπει πρώτα να το καταλάβετε.
Το τρίγωνο Κάρπμαν
Μπορεί να υπάρχουν δύο, τρία ή περισσότερα άτομα μέσα σε ένα τρίγωνο. Υπάρχουν πάντα τρεις ρόλοι: ένα θύμα, ένας θύτης και ένας σωτήρας.
Οι συμμετέχοντες ενός τριγώνου συχνά αλλάζουν ρόλους. Ένα πράγμα παραμένει αμετάβλητο: είναι όλοι χειριστές και φέρνουν πόνο τόσο στον εαυτό τους όσο και στους κοντινούς και τους αγαπημένους τους ανθρώπους.
Από όλους μας στο ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ, ευχές προς όλους τους φίλους και φίλες, την Ανθρωπότητα ως ΟΛΟΝ, για μια πραγματικά καλή, φωτεινή και μοναδική νέα χρονιά! Το 2020 αναμένεται να είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίοδος, που χρειάζεται τη δική μας εγρήγορση , ενότητα, αλληλεγγύη και διαρκή αγώνα, προς την επίτευξη των αγαθών σκοπών της Ανθρωπότητας!
Cosmopolis Organicity Movement / Κίνηση Οργανικότητας ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ 